دیوارکشی بی‌اجازه جلوی تاریخ مشروطه
طالبیان، معاون میراث فرهنگی: به میراث فرهنگی استان تهران، ریاست مجلس و اداره کل مهندسی و پشتیبانی مجلس نامه زده ایم تا کار را متوقف کنند روش های دیگری برای افزایش امنیت ساختمان های مجلس وجود دارد و دیوار کشی جلوی اثر تاریخی مسلما اشکال دارد
دیده بان ایران: در میدان بهارستان کارگران مشغول چیدن دیواری کوتاهند که مخالفان بسیار پیدا کرده؛ مسئولان سازمان میراث فرهنگی، اعضای شورای شهر تهران و مردمِ نگران میراث فرهنگی. دیوار یک‌متر و ٢٠سانتی‌متری، بدون مجوز میراث فرهنگی و شهرداری، در طول چند روز بالا رفته و آجرهای سرخ بخشی از ساختمان تاریخی مجلس مشروطه را پشت خود پنهان کرده است. کارگران که ١٠روزی است مشغول شده‌اند، می‌گویند؛ کار چند روز دیگر تمام می‌شود اما چند نامه به مسئولان مختلف رسیده تا جلوی این دیوار و موانع عمودی مقابل مجلس شورای اسلامی را بگیرد؛ یک نامه به میراث فرهنگی استان تهران، یکی دیگر به رئیس مجلس شورای اسلامی و نامه‌ای به اداره مهندسی و پشتیبانی مجلس که این دیوار را بالا برده و حالا مسئولان میراث فرهنگی امیدوارند که از راه قانون جلوی آن بایستند.
فعالان میراث فرهنگی پیش از دیگران به ساخت این دیوار جلوی مجلس شورای ملی و موانع عمودی مقابل مجلس شورای اسلامی معترض شدند، بعد اعتراضات به نطق دو عضو شورای شهر تهران و یکی از مجلسی‌ها کشید و صدای سازمان میراث فرهنگی و اداره میراث استان تهران هم بلند شد که «این کار خلاف قانون است.» حالا سه کارگری که دیروز شاهد بازدید اعضای شورای شهر از این دیوار بودند، می‌گویند: «این دیوار را می‌کشیم تا ماشین‌ها به این ساختمان تاریخی برخورد نکنند.» ماشین‌ها اما از خیابان مصطفی خمینی می‌گذرند و بعید است که فرمان را آن‌قدر بچرخانند که به ساختمان قدیمی مجلس بخورد. کارگران ١٠ ردیف آجر چیده‌اند و سعی کرده‌اند دیوار را شبیه بنای اصلی بالا ببرند اما آنچه اتفاق می‌افتد، تجاوز به حریم بنایی ثبت ملی است و عرصه میدانی که بیشتر از یک‌سال‌ونیم پیش نامش در فهرست آثار ملی کشور جای گرفته. این محوطه شاهد رویدادی چون مشروطه بود و حرف معترضان این است: «مجلس قانونگذار، قانون را زیر پا گذاشته است.»
حفظ امنیت با دیواری یک‌متری
نخستین اعتراض رسمی به این ساخت‌وساز، از سوی دو عضو شورای شهر تهران بود. آنها روز یکشنبه اعتراضشان را در تذکری در جلسه این شورا اعلام کردند. یکی محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران که این کار «به هویت تاریخی و میراثی این بناها و میدان بهارستان خسارت اساسی وارد می‌کند.» و خبر داد: «یکی از معابر جبهه شرقی مجلس که عرصه آن متعلق به شهر و شهرداری تهران است، بدون مجوز و پرداخت بها مسدود و به نوعی تصرف شده، که مغایر قانون است.»
نفر دوم حسن خلیل‌آبادی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران بود. او گفت: «بخشی از نمای ساختمان مجلس مشروطه مشرف به میدان بهارستان است که متاسفانه مقابل آن دیوار کشیده شده که اقدامی مغایر با هویت ملی و تاریخی تهران است. نمای مجلس قدیم اصلی‌ترین نماد میدان بهارستان است و برهمین اساس باید طرح دیوارکشی در این محل فورا متوقف شود.»
این میان پیمان محسنی، عضو دیگر شورای شهر تهران، احتمال داد که این اقدام برای «مسائل امنیتی درخصوص ساختمان مجلس شورای اسلامی» باشد. اشاره او به حملات تروریستی «داعش» در خردادماه بود که ١٧ شهید و ٥٠ مجروح به دنبال داشت. با این همه مسأله اینجاست که دیواری اینچنین کوتاه چطور می‌تواند جلوی تروریست‌ها را بگیرد؟
با این‌که ماجرای دیوارکشیدن دور مجلس از ماه‌ها پیش از حمله داعش شروع شده بود، به گفته غلامرضا حیدری، نماینده تهران براساس آیین‌نامه مجلس طرحی از سوی حفاظت مجلس که زیرنظر سپاه پاسداران فعالیت می‌کند، پیشنهاد شده و رئیس مجلس با بهره‌گیری از نظرات اعضای هیأت‌رئیسه تصمیم اصلی را گرفته است.
کمتر از یک‌ماه پیش وقتی هزینه ١١میلیاردی این دیوارکشی (به نقل از حسن کامران، نماینده مردم اصفهان) خبرساز شده بود، اداره کل فرهنگی و روابط عمومی مجلس در اطلاعیه‌ای با تکذیب این خبر توضیح داده بود که هزینه واقعی «بسیار کمتر» بوده است. براساس این اطلاعیه، مجری انجام پروژه اداره کل مهندسی و پشتیبانی مجلس معرفی شد و درباره هدف این کار عنوان شد که «با توجه به این‌که مجلس شورای اسلامی یکی از مراکز حساس و پراهمیت کشور بوده و حفاظت آن نیز می‌بایست با لحاظ‌کردن ضرایب ایمنی و امنیتی بالا باشد، لذا ضرورت داشت با حفظ و رعایت اصول معماری شهری و فرهنگی نسبت به بهسازی آن اقدام لازم صورت می‌پذیرفت.»
از سوی دیگر با هر هدفی، نکته دیگر این است که اینطور که شهرداری منطقه ١٢ اعلام کرده، برای دیوارچینی مقابل مجلس مشروطه در میدان بهارستان هیچ مجوزی از سوی شهرداری صادر نشده است: «باید پیش از آغاز دیوارچینی هماهنگی‌ها انجام می‌شد و مجوزهای لازم اخذ می‌شد که این کار صورت نگرفته است. باید مصوباتی که در این خصوص وجود دارد، به شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش ارایه شود تا براساس آن مجوزهای لازم صادر شود.» علاوه بر شهرداری، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران هم در اظهارنظرهای مختلف اعلام کرد که از این موضوع بی‌اطلاع بوده و درخواست کرده کار را متوقف کنند.
به روش‌های دیگر امنیت را افزایش دهند
پس از سکوت طولانی مسئولان، اکنون گویی سیل نامه‌ها به سوی مجلس شورای اسلامی روانه شده است. محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به «شهروند» می‌گوید: «به امور حقوقی سازمان سپرده‌ایم و به استان تهران هم نامه زده‌ایم. به ریاست مجلس شورای اسلامی و معاونت پشتیبانی، حقوقی و امور مجلس هم نامه زده‌ایم تا کار را متوقف کنند. چون روش‌های دیگری برای افزایش امنیت ساختمان‌های مجلس وجود دارد. به علاوه که دیوارکشی جلوی اثر تاریخی مسلما اشکال دارد.»
این دیوارکشی و نصب ستون‌های بلند به گفته او از سوی اداره پشتیبانی مجلس انجام شده و با هدف حفظ امنیت: «البته آنها حق دارند که امنیت خود را افزایش دهند اما نه به این روش. قانون می‌گوید حریم و عرصه این اثر باید رعایت شود و هر طرحی دارند باید براساس قوانین میراث فرهنگی پیگیری شود.»
مرتضی شکوهی، مدیرکل امور مجلس معاونت حقوقی، مجلس و استان‌های سازمان میراث فرهنگی هم به «شهروند» می‌گوید: «ما نامه‌ای را از طریق معاونت میراث فرهنگی، تهیه کردیم و امروز (دوشنبه) برای معاون اجرایی مجلس شورای اسلامی خواهیم فرستاد. در این نامه تقاضا کردیم که هر چه سریع‌تر جلوی این کار را بگیرند. اگر این کار انجام نشد باید ببینیم در قدم بعدی چه برنامه‌ای داریم.»
او هم تأکید می‌کند که «امنیت مجلس هم باید حفظ شود، چرا که با توجه به اتفاقی که رخ داد (حوادث تروریستی) ضرورتش بیش از پیش احساس می‌شود.» اما سوال اینجاست که «این دیوار چقدر می‌تواند جلوی چنین حوادثی را بگیرد؟» شکوهی اینها را می‌گوید و اضافه می‌کند: «آنها می‌گویند با این دیوارها دست‌کم دیگر کسی با خودرو نمی‌تواند به ساختمان بکوبد اما امیدواریم که با سازمان میراث فرهنگی همکاری کنند چون حرف ما حرف قانون است.» مدیر کل امور حقوقی سازمان میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: «تلاش ما این است که مشکل را از راه تعامل حل کنیم و براساس آیین‌نامه قانونی پیش برویم. از نظر سازمان میراث فرهنگی، این دیوار منظر عمومی ساختمان تاریخی را خراب کرده و قانون حرایم را زیر پا گذاشته است، بر همین اساس از مجلس خواسته‌ایم قانون را رعایت کند.»
موضوع در شورای فنی بررسی می‌شود
در حالی که به‌جز این دیوارها، در خیابان «مردم» هم مجلس درحال ساخت برج‌هایی برای کمیسیون‌های مختلف بوده و پروژه احداث ساختمان موزه اسناد و پژوهش‌های ساختمان مجلس هم روبه‌روی ساختمان مدرسه عالی شهید مطهری درحال پیشرفت است، دیروز رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران هم اعلام کرد که حریم بصری بناهای تاریخی در خانه ملت باید در شورای فنی بررسی شود.
او نتیجه فعالیت‌های عمرانی روزهای اخیر در مجلس شورای اسلامی را موجب خدشه‌دار شدن حریم بصری بناهای تاریخی که در خانه ملت قرار دارد، دانست و گفت: «انتظار می‌رود قانونگذار از قانونی که خود تصویب کرده است به نحو شایسته حمایت کند، قطعا به‌دلیل ملاحظات مسائل امنیتی و حفاظتی طرح دیوارکشی در اطراف ساختمان مجلس درحال اجرایی شدن است اما این موضوع باید در شورای فنی میراث فرهنگی استان تهران بررسی شود تا هیچ‌گونه لطمه‌ای به حریم بصری ابنیه تاریخی در محوطه تملک مجلس شورای اسلامی وارد نشود.» او گفت که مکاتبات لازم با اداره کل مهندسی و پشتیبانی مجلس شورای اسلامی صورت گرفته و از معاونت حقوقی سازمان هم درخواست شده تا موضوع را از نمایندگان خانه ملت تا رسیدن به نتیجه پیگیری کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران در اظهارنظر دیگری هم خواستار توقف عملیات ساخت دیوار حایل در حریم و مقابل ساختمان مجلس قدیم در میدان بهارستان پایتخت شد: «برای جلوگیری از هزینه‌های غیرمتعارف، دیوارکشی مقابل این اثر ملی متوقف شود.»
شورای شهر تهران، علیه دیوارکشی
دیروز، روز شلوغ ساختمان مجلس شورای ملی بود و اعضای شورای شهر هم به دنبال اعتراض مدام گروه‌های مختلف و طرح مسأله در شورا، از دیواری که در میدان بهارستان به حریم بنای ثبت ملی تجاوز کرده، بازدید کردند. در این بازدید رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران، ری و تجریش به همراه رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی و یکی دیگر از اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر آمدند تا به قول خودشان به مسأله واقف شوند و چاره‌ای پیدا کنند.
محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در این بازدید از ٤٤ واقعه تاریخی که در این محدوده به ثبت رسیده سخن گفت: «بدون تردید از بُعد فرهنگی، میدان بهارستان از مراکز مهم کشور است. این محدوده در فهرست آثار ملی است و مراکز مهمی چون مدرسه عالی شهید مطهری که به ثبت ملی رسیده و مجلس مشروطه و خود میدان بهارستان را در خود جای داده و همگی از اهمیت میراثی بسیاری برخوردار است، بنابراین احداث دیوار و بناهایی که به منظر مجلس قدیم و مدرسه عالی شهید مطهری آسیب می‌رساند، قابل پذیرش نیست.» با این سخن خبر داد که از موضع برخی تخلفات شهرسازی که احتمالا در این‌جا به وقوع پیوسته موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت. حق‌شناس اگرچه گفت «درحال حاضر کار دیوارچینی در این محدوده متوقف شده است» اما در مشاهدات «شهروند»، ساعتی پس از بازدید اعضای شورا، کارگران همچنان مشغول کار بودند. او با این توضیحات خبر داد که شورا از مجموعه میراث فرهنگی، حوزه‌های مرتبط به این موضوع در شهرداری تهران، استانداری و مجلس شورای اسلامی به همراه مجموعه پدافند غیرعامل دعوت خواهد کرد تا موضوع را بررسی کنند و نتیجه را به مردم بگویند.
محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش هم که پیش از این درباره موضوع تذکر داده بود، به مسدود شدن خیابان «مردم» برای عبور و مرور شهروندان اشاره کرد و با استناد به مصوبه شورایعالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور گفت: «تصرف این خیابان توسط مجلس بدون توافق و تصمیم شورای شهر تهران بوده است.» او با این گفته، اعتراضی هم به مجلسی‌ها کرد: «متاسفانه امروز در محل قانون‌گذاری جمهوری اسلامی ایران شاهد هستیم که به هیچ یک از قوانین توجه نشده و در این محدوده شاهد نبود قانون‌پذیری هستیم به شکلی که بارگذاری‌های مقابل مجلس شورای اسلامی در حقیقت ساختمان‌هایی که درحال ساخت است، در حریم مجلس مشروطه، مدرسه عالی شهید مطهری و میدان بهارستان قرار گرفته است. علاوه بر آن برای اجرای نمای شیشه‌ای درحالی‌که مردم را در ساخت‌وسازهای خود مکلف کرده‌ایم که نقشه ساخت‌وساز و نما را به کمیته نمای مناطق ببرند، اما مجلس قانون‌گذاری این اصول را رعایت نمی‌کند.» سالاری به بسته شدن خیابان «مردم» از سوی مجلس شورای اسلامی هم اشاره‌ای کرد: «شورای هماهنگی ترافیک شهرهای کشور مصوبه‌ای داشته که براساس آن مصوبه خیابان «مردم» به روی عبور و مرور مردم بسته شده است. در حقیقت محل عبور و مرور مردم را بدون توافق و تصویب شورا تصرف و در اختیار خود قرار داده‌اند. اگر چنین است مردم هم می‌توانند چنین کاری را انجام دهند.» به گفته رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران اگرچه مجلس علت این دیوارچینی‌ها را پدافند غیرعامل اعلام کرده اما می‌توانست ادامه این دیوارچینی‌ها را مبتنی بر نظرات کارشناسی میراث فرهنگی انجام دهد.
حالا بنا شده بعد از جلسات بسیار، نتایج به مردم اعلام و امروز موضوع دیوارکشی مقابل این ساختمان تاریخی با علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در میان گذاشته شود.
شهروند
