پاسخ عضو شورای‌شهر به نگرانی‌ها درباره ساماندهی کودکان کار:کودکان اتباع،بدون خانواده رد مرز نمی‌شوند
زهرا نژادبهرام، عضو هیات رییسه شورای شهر تهران می‌گوید: از مرکز یاسر که یکی از مراکز نگهداری این کودکان است بازدید کردم، باز هم بر این روند نظارت می‌کنیم.
دیده بان ایران: طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان که در طول سال‌های گذشته، هر از گاهی فاز اجرایی به خودش گرفته و باز به فراموشی سپرده شده، طی یک هفته گذشته، به شکل جدی‌تر شروع به فعالیت کرده است؛ آنقدر جدی که نگرانی‌هایی را با خودش همراه داشته، از نگرانی درباره این که این بچه‌ها در چه شرایطی به مقر ساماندهی برده می‌شوند، چه اثرات جسمی و روحی بر آنها گذاشته می‌شود، نگرانی خانواده‌هایشان را چه کسی قرار است پاسخگو باشد و این که اصلا چرا درباره این طرح اطلاع‌رسانی نشده و کسی به خانواده این بچه‌ها که عمدتا در طبقه اقتصادی پایین‌تر یا جزو مهاجران هستند، فکر می‌کند؟
این ابهام‌ها و روشن نبودن ابعاد طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان، باعث شده واکنش‌های اجتماعی نسبت به این موضوع به وجود بیاید و کاربران شبکه‌های مجازی از این طرح به عنوان «دستگیری» کودکان یاد کنند. هرچند که حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون اجتماعی بهزیستی در پاسخ به این نگرانی ها می گوید : نامی که روی این کار گذاشته می‌شود جمع‌آوری یا دستگیری نیست، بلکه باید از واژه جذب و شناسایی استفاده کرد. اگر اطلاعات این کودکان را نداشته باشیم چطور باید برای آنها وارد عمل شویم و به وضعیتشان رسیدگی کنیم؟ بعضی از این کودکان در باندهایی گرفتار هستند که آنها را مجبور به تکدی‌گری در خیابان می‌کنند، همانطور که در همین چند ماه گذشته با همکاری نیروی انتظامی چهار باند را شناسایی کردیم. این طرح باعث می‌شود هم خانواده‌های این کودکان و هم باندهایی را که از این کودکان سوءاستفاده می‌کنند شناسایی کنیم.
اما در عین حال، بعضی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای شهر هم نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و خواستار روشن شدن ابعاد این ماجرا شده‌اند، تا جایی که زهرا نژادبهرام، عضو هیات رییسه شورای شهر، در جلساتی به این منظور شرکت کرده و از محل نگهداری این کودکان هم بازدید کرد.
زهرا نژادبهرام، در گفت‌وگویی به وضعیت نگهداری این کودکان اشاره کرده و درباره طرح جدید ساماندهی کودکان کار و خیابان توضیحاتی داد که در ادامه می‌خوانید:
شما به عنوان عضو شورای شهر، نسبت به نگرانی‌هایی که درباره جمع‌آوری کودکان خیابانی پیش آمده، اقدامی انجام داده‌اید؟ وضعیت این کودکان را بررسی کرده‌اید؟
بله شورای شهر نسبت به این موضوعات حساسیت لازم را دارد، من در نشست مشترکی با فرماندار، نمایندگان بهزیستی، شهرداری و نمایندگان چند ان‌جی‌او و فعالان حوزه کودک، پیگیر ماجرای جمع‌آوری کودکان کار شدم. از فرماندار خواستم اجازه بدهند بازدیدی از مجموعه یاسر که یکی از مراکز نگهداری و غربالگری این کودکان است داشته باشم. در این بازدید متوجه شدم ستاد چندجانبه‌ای از نهادهای مختلف شکل گرفته و قرار است به وضعیت این کودکان رسیدگی شود. در عین حال از فرماندار خواستم از ظرفیت نهادهای غیردولتی بیشتر استفاده شود و در حمایت‌های لازم و ارائه خدمات درازمدت برای بهبود بخشیدن به وضعیت این بچه‌ها از آنها کمک گرفته شود. فرماندار نسبت به این موضوع رویکرد مثبتی داشتند و کمیته‌ای را تشکیل دادند که در این مسیر از حمایت‌ها و تجربه‌های تشکل‌های غیردولتی هم بهره‌مند شویم و کاستی‌ها با حضور آنها برطرف شود چون هدف فرمانداری، شهرداری، بهزیستی، وزارت بهداشت و درمان و سایر دستگاه‌های فعال در این زمینه این است که مخصوصا در آستانه سال تحصیلی جدید، وضعیت این بچه‌ها بهبود پیدا کند و بتوانند اگر از تحصیل بازمانده‌اند، به جای این که در خیابان باشند، به کلاس درس برگردند.
در مرکز یاسر که شما از آن بازدید کردید، بچه‌ها در چه وضعیتی بودند؟
این مرکز، یک مرکز اقامتی طولانی‌مدت نیست بلکه محلی است که بچه‌هایی را که از خیابان شناسایی و جذب کرده‌اند، در آنجا نگهداری می‌کنند تا زمانی که خانواده‌هایشان بیایند و بچه‌هایشان را ببرند. در این فاصله هم مددکاران بهزیستی کنار بچه‌ها هستند و اگر تشکلات غیردولتی هم بخواهند برای کمک به این بچه‌ها وارد شوند، این امکان وجود دارد.
اما گفته می‌شود بعضی از خانواده این بچه‌ها از وضعیت آنها بی‌خبرند.
من این سوال را مطرح کردم که اینجا کودکان رسوبی هم دارید یا خیر، اما به من گفتند اصلا کودک رسوبی نداریم و اینجا بچه‌هایی نیستند که وضعیت خانواده‌شان مشخص نباشد. از والدین این بچه‌ها تعهد گرفته می‌شود و کودک به آنها تحویل می‌شود و اگر کسی را نداشته باشند، به مراکز بهزیستی و شبه‌خانواده‌ها فرستاده می‌شوند.
اینطور گفته شده که سه نفر از این بچه‌ها گم شده‌اند و هیچ نشانی از آنها نیست.
این موضوع را هم به فرماندار اشاره کردم و ایشان با تکذیب گم شدن سه کودک در جریان طرح جمع‌آوری کودکان کار، گفتند این مورد و چنین مواردی که در شبکه‌های مجازی گفته می‌شود صحت ندارد و حق شکایت از افرادی که اطلاعات اشتباه می‌دهند را دارند.
شما در جریان اعتراض‌های مردمی نسبت به این اتفاق با عنوان منع دستگیری کودکان هم هستید؟
اخبار مربوط به این موضوع، بد انتشار پیدا کرده، کودکان دستگیر نمی‌شوند بلکه شناسایی و جذب می‌شوند و مسئولان طرح ساماندهی کودکان هم اعلام کرده‌اند حاضرند نمایندگان نهادهای مردمی را در ون‌هایی که برای این موضوع تدارک دیده‌اند همراه کنند تا در جریان شیوه برخورد با این کودکان قرار بگیرند.
این طرح قرار است شامل کودکان کار بشود یا متکدی‌ها؟
مساله اینجاست که شکل تکدی‌گری فرق کرده. این که کودکی فقط چند آدامس یا دستمال دستش گرفته باشد یا بخواهد شیشه ماشین را تمیز کند، اسمش نمی‌شود کار، می‌شود همان تکدی‌گری. درواقع اینها همان ابزار تکدی‌گری است. اما گر کودکانی باشند که مشغول کار در کارگاه‌ها و ... باشند، باید از طریق دیگری ساماندهی شوند و در مکانیسم دیگری مورد حمایت قرار بگیرند که احتمالا با این مکانیسم تفاوت‌هایی دارد و باید با همکاری تشکل‌های مربوط به کودکان انجام شود.
این بچه‌هایی که در طرح ساماندهی کودکان کار، به خانواده برگردانده می‌شوند، مورد نظارت مستمر درباره وضعیت زندگی‌شان قرار می‌گیرند که در شرایط ناگوارتری زندگی نکنند یا دوباره به همین چرخه تکدی‌گری و کار در خیابان برنگردند؟
بله قرار شده بر وضعیت خانواده آنها نظارت وجود داشته باشد و اگر سه بار این اتفاق تکرار شود، والدین مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.
درباره اتباع خارجی چطور؟ این نظارت وجود دارد که در این طرح، بچه‌ها بدون خانواده‌هایشان از مرز رد نشوند؟
حدود 70 درصد بچه‌هایی که در این طرح شناسایی شدند کودکان غیرایرانی هستند. کودکان اتباع خارجی که اقامت ایران را داشته باشند، مثل بچه‌های دیگر به خانواده‌هایشان برگردانده می‌شوند و اگر به صورت غیرمجاز در ایران ساکن باشند، همراه خانواده‌هایشان باید به کشورشان برگردند. فرماندار صراحتا گفت اصلا اینطور نیست که مطرح شده بچه‌ها بدون خانواده‌هایشان از مرز خارج می‌شوند. این بچه‌ها به اردوگاهی که در ورامین هست ارجاع داده می‌شوند تا به خانواده‌هایشان برگردانده شوند و وضعیت زندگی و اقامتشان مشخص شود.
یعنی به نظر شما جای نگرانی درباره وضعیت ساماندهی کودکان کار وجود ندارد؟
نمی‌گویم جای نگرانی نیست، می‌گویم بررسی‌های من این نتیجه را داشته که ستادی که برای ساماندهی کودکان کار تشکیل شده هدفش بهبود وضعیت این بچه‌هاست؛ البته باز هم در این مورد پیگیری خواهیم کرد و هفته آینده هم با فرماندار درباره این موضوع جلسه خواهیم داشت.
خبرآنلاین
