کاهش مجموع ذخایر استاتیک آب زیرزمینی
از مجموع ذخایر استاتیک آب زیرزمینی حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، محمدتقی توکلی - کارشناس - اظهار کرد: کشور ما علاوه بر اینکه در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته، در اثر تغییرات آب و هوایی و تداوم خشکسالی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.
وی ادامه داد: چنان که مصرف روزافزون و بیش از ظرفیت منابع آب، کاهش منابع آب تجدید شونده در اثر کاهش بارندگیهای یک دهه گذشته، افزایش دما و هدرروی آب باعث شده که کشورمان در وضع موجود جزو کشورهای با عدم تعادل آبی قرار گیرد.
توکلی اضافه کرد: شاهد این مدعا آن است که در شرایط فعلی میانگین سالیانه بارندگی کشور به کمتر از ۲۴۰ میلیمتر و به تبع آن میزان منابع تجدید شونده آب حاصل از بارندگی سالیانه به کم تر از ۱۱۶ میلیارد متر مکعب رسیده است.
مشاور وزیر نیرو با بیان اینکه تفاوت مصارف و منابع آب از طریق اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی جبران شده است، افزود: حال تداوم این امر برابر آمار و اطلاعات وزارت نیرو حاکی از آن است که از مجموع ذخایر آب زیرزمینی حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.
وی یادآور شد: میزان آب قابل استحصال در وضعیت موجود طبق اطلاعات مربوط به حجم آب قابل برنامهریزی شده کشور بایستی ۸۷.۷ میلیارد متر مکعب باشد که از این میزان ۶۱.۷ میلیارد متر مکعب آن مربوط به بخش کشاورزی است (۳۱.۳۸ میلیارد متر مکعب از طریق استحصال آب منابع زیر زمینی و ۳۰.۳۳ میلیارد متر مکعب مربوط به آب سطحی ).
توکلی خاطرنشان کرد: در حالی که مصارف فعلی کشور در بخشهای مختلف بیش از مقادیر فوق بوده ما در کشور با کسری منابع آب و اضافه برداشت در آبهای زیرزمینی رو به رو هستیم.
این کارشناس گفت: حال اگر بخواهیم وضعیت کشور را در بخش آب ارزیابی کنیم برابر استانداردهای جهانی هر کشوری که بیش از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدشونده خود را مصرف کند در وضعیت بحرانی قرار دارد که بر این اساس کشور ما را شامل شده است.
او گفت: همچنین میزان سرانه آب در کشور به حدود ۱۴۵۰ متر مکعب در سال برای هر نفر رسیده است که وضعیت فعلی کشور را در حال گذر از تنش آبی و رسیدن به کمبود آب نشان می دهد.
این کارشناس آب اضافه کرد: به طور کلی میتوان این گونه اذعان کرد که در تاریخ مدیریت آب کشور نگاه مسئولان بیشتر معطوف به تامین آب و عرضه بوده است و برای این امر و با استفاده از تکنولوژی فن‌سالار سرمایهگذاریهای زیادی در سطح استانها و حوضههای آبریز اجرایی شده و به بهرهبرداری رسیده است.
وی اضافه کرد: تداوم این راه با توجه به وجود خشکسالیها، استفاده غیر استاندارد و بیش از ظرفیت منابع آب و نهایتا مدیریت غیرجامع و نقطهای در کشور باعث شده است که ذخایر و منابع ما تحت تاثیرات استفاده شده به حالت بحرانی برسد.
او تصریح کرد: این وضعیت با تخریب محیط زیست، مهاجرت، حاشیه نشینی و چالشهای تامین آب مناطق پر جمعیت به همراه بوده و نباید ادامه یابد و باید این روند مورد اصلاح قرار گیرد.
توکلی یادآور شد: بنابراین میتوان این گونه نتیجه گرفت از آن جایی که کشور ما باید در جهت پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی پیش رود برای رسیدن به این مهم باید مصرف آب را تا حد ظرفیت قابل تحمل منابع آب در حوضههای آبریز کشور متعادل کنیم.
او گفت: تحقق این استراتژی نیازمند الزامات قانونی است و علی رغم آن که در گذشته و در برنامههای چهارم و پنجم قوانین خوبی در بخش آب تدوین شده بود متاسفانه این برنامهها به مرحله اجرا در نیامده است.
وی ادامه داد: در برنامه ششم نیز به این موضوع توجه شده است و وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو باید با اجرای تکالیف تعیین شده مصرف آب را سالانه به میزان ۱۱ میلیارد متر مکعب کاهش دهند.
توکلی گفت: اقدامات پیشبینی شده مربوط به مدیریت مصرف مثل افزایش عملکرد در واحد سطح، ارتقاء شاخص بهره وری در آب کشاورزی، مدیریت تقاضا همراه با کنترل حجم آب تحویلی، کاهش برداشتهای غیر مجاز و تعیین قیمت تمام شده آب با لحاظ کردن ارزش اقتصادی برای مصرف کنندگان بالاتر از الگوی مصرف است که متولیان امر باید بدون هر گونه ملاحظهای به آن اهتمام ورزند و عزم خود را جزم کرده و با اصلاح و بهبود ساختار با همراهی سایر ذی نفعان و در جهت اصلاح آن اقدام کند.
