ماجرا ی شیوه‌نامه جنجالی جذب معلم
شیوه‌نامـــه مصـاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی روز گذشته تبدیل شد به آماج انتقادهای تند در شبکه‌های اجتماعی از آموزش و پرورش. فهرستی بلند بالا از انواع بیماری‌های پوستی، استخوانی، چشمی، فک و دهان، بیماری‌های دستگاه ایمنی و غیره در این بخش آمده بود. اما یکی از بخش‌های قابل توجه این فهرست بند ١٧ بود با عنوان «بیماری‌های زنان» که فرهنگیان را شوکه کرد
دیده بان ایران: شیوه‌نامـــه مصـاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی روز گذشته تبدیل شد به آماج انتقادهای تند در شبکه‌های اجتماعی از آموزش و پرورش. در این شیوه‌نامه پیوستی وجود داشت با عنوان «راهنمای ویژه پزشک معاین» و در جلوی این راهنما ذکر شده بود «فهرست بیماری‌هایی که مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش است».
فهرستی بلند بالا از انواع بیماری‌های پوستی، استخوانی، چشمی، فک و دهان، بیماری‌های دستگاه ایمنی و غیره در این بخش آمده بود. اما یکی از بخش‌های قابل توجه این فهرست بند ١٧ بود با عنوان «بیماری‌های زنان». در این بخش مواردی آمده بود که بنا بر توضیح ابتدای فهرست منجر می‌شد به استخدام نشدن زنان در شغل معلمی: ١- اختلالات پریود، موهای زاید صورت، بلوغ زودرس یا دیررس، سابقه جراحی بیماری‌های رحمی، ناباروری، کیست‌های تخمدانی، اندومتریوزیس و آمنوره متعاقب صدمات مغزی. ٢- سرطان سینه و پستان، رحم، تخمدان، سرویکس، وولو و هر نوع بدخیمی دیگر در هر جای بدن. ٣- ضایعات دستگاه تناسلی که منجر به ایجاد فیستول‌های مقاوم در درمان شود. ذکر این موارد سبب انتقاد بسیار از آموزش و پرورش شد و محدودیت بی‌دلیل برای استخدام زنان. به فاصله یک روز پس از قرار گرفتن این شیوه‌نامه از سوی مرکز برنامه‌ریزی نیروی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش بر روی سایت وزارتخانه، متن کامل آن روی سایت‌های خبری قرار گرفت. روز گذشته فقط نشان از ٥ صفحه از این فایل ٥٠ صفحه‌ای در سایت آموزش و پرورش باقی مانده بود اما متن کامل آن پیش از آن برداشته شده بود و داشت دست به دست می‌گشت. اسفندیار چهاربند، رییس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش می‌گوید که این شیوه‌نامه از دو سال گذشته تدوین شده بوده و روز سه‌شنبه در جریان اصلاحات مربوط به شرایط استخدام به صورت کلی بازبینی شده است و متن جدید به زودی منتشر می‌شود. به گفته اسفندیار چهاربند تمامی مواردی که مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، پیش از رسیدن به شبکه‌های اجتماعی از سوی این معاونت حذف شده بود، از جمله بخش مربوط به بیماری‌های زنان. چهاربند در گفت‌وگو با «اعتماد» در خصوص این شیوه‌نامه جنجال‌برانگیز آموزش و پرورش توضیحاتی داد.
شیوه‌نامه‌ای از سوی مرکز برنامه‌ریزی نیروی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش منتشر شده که در آن بیماری‌های مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش و پرورش فهرست شده. در این شیوه‌نامه به‌خصوص در بخش زنان موارد عجیبی از جمله سابقه جراحی‌های رحمی و ناباروری ذکر شده که مانع از استخدام زنان می‌شود. دلیل گذاشتن این شرایط چیست؟
آن شیوه‌نامه اصلاح شد و متنش را هم از روی سایت برداشتیم. همین که الان روی سایت نیست یعنی اصلاح شده. قسمت مربوط به زنان کلا حذف شده و در شیوه‌نامه جدید فقط بحث‌های مربوط به معاینه چشم است و یک سری موارد فیزیکی که معمولا در آیین‌نامه‌های استخدام وجود دارند. این شیوه‌نامه پیشنهاد گروه پزشکی بود که وقتی مطرح کردند ما مخالفت و حذفش کردیم.
فقط بند مربوط به بیماری‌های زنان حذف شده؟
هم آن بند بود و هم یکی دو مورد دیگر که ما دلیلی ندیدیم در این شیوه‌نامه باشد. شنبه نسخه جدید آن را ارایه می‌دهیم. من هم به دوستان عرض کردم که برخی بیماری‌ها مانند اچ‌آی‌وی نبوده که ابتلا به آن در اختیار فرد باشد و ما بخواهیم به خاطر آن فرد را از حقوق اجتماعی‌اش محروم کنیم. برای همین این بخش را حذف کردیم.
پس بخش مربوط به بیماری‌های ایمنی مانند اچ‌آی‌وی، حذف نخواهد شد؟
خب آن یک قسمت جدی و ملی است و نمی‌توانیم آن را حذف کنیم.
این مربوط به کسی است که اچ‌آی‌وی مثبت است یا کسی که به ایدز مبتلا شده؟
مربوط به کسانی است که آزمایش اچ‌آی‌وی‌شان مثبت شده.
یک سری از سازمان‌های بین‌المللی اتفاقا سهمیه‌ای در نظر می‌گیرند برای کسانی که اچ‌آی‌وی مثبت هستند.
ببینید سازمان‌های بین‌المللی یک داستان دارد و سیاست‌های ملی هر کشوری یک بحث دیگر است. ما به دنبال این هستیم که گزینش اصلح داشته باشیم، گزینش ما هم بر مبنای صلاحیت‌های علمی است هم صلاحیت‌های اعتقادی و اخلاقی و هم آمادگی جسمی و روانی. این شاخصی نیست که در همه جا باعث جذب نیرو شود، همه کشورها هم این‌طور نیست که بر مبنای آن منابع بین‌المللی چنین شرایطی را لحاظ کنند. مادامی که ٣ میلیون جوان تحصیلکرده جویای کار داریم که از سلامت جسمی و روانی صلاحیت دارند، لااقل برای شغل معلمی از آنها استفاده می‌کنیم. مطمئن باشید در سازمان‌های بین‌المللی هم توصیه نمی‌شود که این افراد با کسانی سروکار داشته باشند که از جمله گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان هستند.
نسخه جدید چند بند دارد؟
همان بحث‌های متداول ذکر شده. شرایط فیزیکی معمول مانند نداشتن معلولیت، البته این را بگویم که برای استخدام معلولان یک سهمیه ٣ درصدی داریم که از سوی بهزیستی معرفی می‌شوند و برای همین حذفش کردیم. عمدتا مواردی که باقی مانده مربوط به بینایی و شنوایی‌سنجی می‌شود و آمادگی شرایط جسمانی برای رشته‌ای که افراد برای تدریس در آن در نظر گرفته می‌شوند. مثلا در فنی و حرفه‌ای باید سلامت اعضای بدن کامل باشد و از نظر قدرت بدنی با این رشته هم‌خوانی داشته باشند. برخی از رشته‌ها این میزان از توانایی جسمی برای تدریس در آنها ضرورت نداشت و ما در شیوه‌نامه جدید ممنوعیت‌های مربوط به این بخش را هم حذف کردیم.
پس چون ٣ درصد سهم معلولان از قبل در نظر گرفته شده دیگر در این شیوه‌نامه سهمی به معلولان داده نمی‌شود؟
بله بهزیستی با سازمان مدارس استثنایی ما توافق می‌کنند مثلا این نوع از معلولیت مانع انجام وظیفه نمی‌شود، سه درصدی که از سوی بهزیستی معرفی می‌شود وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شوند و به سمت رشته‌های شغلی‌ای می‌روند که با نوع معلولیت آنها تناسب دارد و بنا بر قانون و رعایت اصل حقوق معلولان در جای مناسب جذب می‌شوند.
گفتید یک سری از موارد دیگر هم اصلاح شده؟
قد را هم اصلاح کردیم و گفتیم متعارف باشد و دیگر عدد نمی‌دهیم. مثلا در فلان استان به صورت ژنتیک افراد کوتاه هستند و نمی‌توانیم که به خاطر این ژنتیک باعث محرومیت آنها از یک شغل اجتماعی خوب مانند معلمی شویم. برای همین چون گزینش ما بومی است گفتیم که هر فردی در بوم خودش بنابر آن قدی که متعارف است جذب شود و این موارد به کمیسیون پزشکی آن استان سپرده شده. یک مورد دیگر هم شماره چشم بود، آن را هم برداشتیم و گفتیم که اگر عیوب انکساری و ضعف چشم با عینک اصلاح می‌شود دلیلی ندارد آنها را محروم کنیم.
این اصلاحاتی که می‌گویید کی صورت گرفته؟
دیروز (سه‌شنبه) بلافاصله پس از اینکه از سوی دوستان مطرح شد رد کردیم و به دلایلی که ذکر کردیم قرار نیست در معاینات حذف شوند.
این دوستانی که اشاره می‌کنید کی هستند، از سمت چه مرجعی این شیوه‌نامه تنظیم شده؟
موارد استخدامی برمی‌گردد به اداره کلی که سلامت جسمی افراد و ضوابط مربوط به آن را تعیین می‌کنند و تنظیم آن در دست ما نیست. تیم متشکل از چند گروه است. هم دانشگاه کارشناس دارد و هم کسانی هستند که به لحاظ تخصصی نظر می‌دهند روی یک سری از مسائل. این دستورالعمل سال‌های گذشته تهیه شده بوده و خوشبختانه برای امسال ما به موقع آن را اصلاح کردیم. موضوع اصلی این است که حذف شده و در نسخه جدید نیست.
یعنی شیوه‌نامه جدید نیست و در سال‌های گذشته اجرا می‌شده؟
بله، دو سال پیش تهیه شده بود، آن زمان من در این مسوولیت نبودم و البته با پرس و جویی که کردم متوجه شدم که همه این موارد بیشتر از اینکه ممانعت برای استخدام باشند در موارد پزشکی داوطلبان استخدام ثبت می‌شده است و در واقع یک جور پرونده پزشکی است. به من گفته‌اند که هیچ‌کس بر مبنای این موارد تاکنون از استخدام منع نشده است.
