چه کسی واقعیت را می گوید؛ ولایتی یا وزارت علوم

دیده بان ایران- چالش میان دانشگاه آزاد و وزارت علوم نه مربوط به ماه‌های اخیر که به چند سال گذشته برمی‌گردد  چالشی که در سال گذشته رخ داد و در پی آن وزارت علوم برای کمک مالی به دانشگاه آزاد و حل مشکلات هیات علمی، اساتید حق‌التدریس و نیمه وقت با مجوز 4600 رشته به مدت یکسال موافقت کرد و دانشگاه آزاد در مقابل قول داد که خود را با استاندارهای وزارت علوم تطبیق دهد. همچنین در سال 94 میان وزارت علوم و دانشگاه آزاد این توافق صورت گرفته بود که به دلیل مشکلات هیات علمی، اساتید حق‌التدریس و نیمه‌وقت را در محاسبات علمی خود حساب کنند و این نکته حائز اهمیت است که این امتیاز از سوی وزارت علوم، منحصرا مربوط به همان سال بود و دیگر این رویه ادامه نیافت.

وزارت علوم:
دانشگاه آزاد به وعده‌اش عمل نکرد/ حذف 2051 رشته

وزرات علوم بر این نظر است که یک سال به دانشگاه آزاد فرصت داده تا خود را با استاندارها تطبیق دهد، اما به وعده‌اش عمل نکرده است. بر همین اساس شاهد بودیم در آستانه انتخاب رشته داوطلبان شرکت‌کننده در کنکور کارشناسی ارشد، داوطلبان با حذف 2051 رشته محل مواجه شدند و این آغاز یک جنجال دیگر میان وزارت علوم و دانشگاه آزاد بود. ارتباط تصویری، زیست فناوری (دریا)، مهندسی مواد (استخراج نفت)، مهندسی نساجی، مهندسی عمران (حمل و نقل)، نقاشی، ادبیات نمایشی، شیمی - نانو شیمی، مهندسی شیمی - پلیمر، تاریخ فلسفه و آموزش و پرورش ـ تعلیم و تربیت اسلامی، علوم باغبانی ـ بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی محصولات باغبانی و مدیریت مناطق بیابانی ـ مرتع و آبخیزداری از جمله رشته‌های حذف شده در دفترچه 96 ارشد هستند.

آن سو اما دانشگاه آزاد بر این باور است که وزارت علوم اصلا نمی‌تواند رشته‌ای را حذف کند چرا که بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۶۷ در مجلس، این رشته‌ها به تایید سه نفر (نمایندگان دانشگاه آزاد، وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی) رسیده است و باید به مر قانون عمل شود.

تعدیل 30 درصد از کادر اداری و اعضای هیات علمی
دانشگاه آزاد تحریم می‌شود

پس از آن بود که واکنش مسوولان دانشگاه نسبت به شوک وزارت علوم و حذف این تعداد رشته آن هم در آستانه انتخاب رشته شروع شد. از واکنش معاون امور مجلس دانشگاه آزاد گرفته تا مدیرکل برنامه‌ریزی درسی دانشگاه آزاد، عضو هیات رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی و در نهایت سرپرست دانشگاه و رییس هیات امنای دانشگاه. آنطور که مسوولان دانشگاه می‌گویند؛ در صورت حذف این تعداد رشته، دانشگاه به نوعی تحریم می‌شود و با تعدیل ۳۰ درصد از کادر اداری و اعضای هیات علمی این دانشگاه مواجه خواهند بود.

سرپرست دانشگاه آزاد:
بعد از رایزنی‌ها ۲۵۰۱ کدرشته به دفترچه انتخاب رشته داوطلبان بازگردانده شد

سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی اما در تاریخ هفتم خردادماه، به صراحت اعلام کرد: «بعد از رایزنی‌ها ۲۵۰۱ کدرشته به دفترچه انتخاب رشته داوطلبان بازگردانده شده و در سایت نیز بارگذاری شده است و داوطلبان متقاضی این رشته‌ها می‌توانند از هم‌اکنون تا ۱۷ تیر انتخاب رشته کنند، اما در ۳۹۹ کدرشته، خود دانشگاه ظرفیت آنها را به صفر رسانده است، اما در صورتی که هر واحد دانشگاهی بتواند خود را به سطح استانداردهای لازم برای این رشته‌ها برساند، امکان اصلاح و اضافه کردن این رشته‌ها نیز وجود دارد.»

سازمان سنجش ساعتی بعد تایید 2051 رشته را تکذیب کرد

اما چند ساعتی نگذشت که سازمان سنجش در اطلاعیه تایید 2051 رشته را تکذیب کرد. در اطلاعیه سازمان سنجش که 8 خرداد منتشر شد، آمده است: «متعاقب اعتراض دانشگاه آزاد اسلامی به عدم تأیید تعدادی از رشته محل‌های دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته و دستور وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری مبنی بر بررسی مجدد رشته محل‌های تأیید نشده در روز ۹۶/۴/۷ دو جلسه در سازمان سنجش آموزش کشور و دفتر گسترش آموزش عالی با حضور سرپرست محترم دانشگاه آزاد اسلامی، معاونین ایشان، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور و مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی تشکیل شد و مقرر شد؛ دانشگاه آزاد اسلامی لیست رشته محل‌های تأیید نشده را به همراه اطلاعات مبسوط‌تر از قبیل سال پذیرش، تعداد اعضاء هیأت علمی و ... جهت بررسی بیشتر به دفتر گسترش آموزش عالی ارسال نمایند. لذا موارد ذیل جهت تنویر افکار عمومی و داوطلبان عزیز اعلام می‌گردد:

۱ـ خبر منتشره در رسانه‌ها و بیانیه سرپرست محترم دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر رفع مشکل ۲۵۰۱ رشته محل کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تکذیب می‌گردد.

۲ـ تنها مرجع رسیدگی به اینگونه درخواست‌ها و اساساً صدور مجوزها و ظرفیت ها دفتر گسترش آموزش عالی است.

۳ـ نتیجه بازنگری‌ها ظرف روزهای آینده پس از احراز شرایط لازم در هریک از رشته محل‌های دانشگاه توسط دفتر گسترش اعلام و در اطلاعیه‌های بعدی سازمان سنجش آموزش کشور اعلام خواهد شد.»

ولایتی: تکذیبیه وزارت علوم، سلیقه در مقابل قانون است

اما بار دیگر ولایتی رییس هیات امنای دانشگاه آزاد با انتقاد از سیاست‌های وزارت علوم، در واکنش به تکذیبیه این وزارتخانه گفت: «این تکذیبیه بیشتر یک اعمال سلیقه در مقابل قانون است. آنچه که در دانشگاه آزاد اسلامی تایید شده و روز گذشته توسط سرپرست دانشگاه اعلام شد، قانون دارد.»

ولایتی خطاب به دانشجویانی که در حال حاضر در این رشته‌ها تحصیل می‌کنند، گفت: «کشور قانون دارد و تکلیف این چیزها را قانون معلوم می‌کند و معلوم کرده است. در اسفند ۹۴ یک قانونی در مجلس درباره همین رشته‌های جدید تصویب شد. در آنجا مشخصا یک بند آمده که در تذکر نمایندگان هم اتفاقا هست، این بند می‌گوید آنچه که قبلا اجازه داده شده، معتبر است و اگر از این به بعد بخواهند رشته‌ای تصویب کنند، باید اجازه جدید بگیرند و تمام این ۳ هزار رشته مربوط به قبل از اسفند ۹۴ و معتبر هستند. بنابراین هیچ دلیلی ندارد که وزارت علوم بخواهد این کار را بکند. وزارت علوم باید مجری قانون باشد نه ناقض قانون.»

پس از اظهارات ولایتی، وزارت علوم تاکنون واکنشی نداشته است. پس از کش و قوس‌های اخیر اما کسانی که بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد، ۷۵۰۰۰ داوطلبی هستند که سرانجام این جنجال را به انتظار نشسته‌اند چرا که همچنان در سردرگمی به سر می‌برند و نمی‌دانند که آیا می‌توانند در این رشته‌ها انتخابی داشته باشند یا خیر؟!

در همین رابطه حمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس می‌گوید: «طی هفته جاری رئیس دانشگاه آزاد و وزیر علوم برای بررسی برخی موضوعات در کمیسیون آموزش حاضر خواهند شد و احتمالا درباره موضوع حذف رشته محل‌ها نیز صحبت خواهد شد.»

حذف رشته‌های دانشگاه آزاد اقدامی غیرکارشناسی است
داوطلبان مناطق محروم ضرر می‌کنند

نماینده مردم اردبیل، درباره تصمیم وزارت علوم مبنی بر حذف برخی رشته محل‌ها از دانشگاه آزاد، می‌گوید: «نه به عنوان عضو کمیسیون، بلکه بعنوان یک نماینده، در جریان این موضوع بوده و آن را اقدامی غیرکارشناسانه می‌دانم. این تصمیم هم در حوزه انتخابی خود بنده و هم در خیلی از حوزه‌های دیگر نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است، از این بابت که دانشگاه آزاد با ایجاد این رشته محل‌ها در اقصی نقاط کشور، در واقع فرصت تحصیل و آموزش آکادمیک را برای بسیاری از ساکنان مناطق محروم، آنهم در رشته‌هایی که پتانسل اشتغالزایی در آن مناطق وجود دارد، فراهم ساخته و گام بلندی در راه توسعه علمی این عزیزان برداشته است.»

میرزاده با بیان این مطلب که نباید یک شبه و بدون کارِ کارشناسی چنین تصمیمی اتخاذ کنیم، بر این باور است که قطعا هیات علمی‌ها، کارکنان و سایر زمینه‌هایی که باعث فعالیت دانشگاه آزاد در چنین مناطقی شده است، نیز تحت الشعاع قرار می‌گیرد و من معتقدم دوستان در وزارت علوم باید تجدید نظر کنند.»

همه ایران، خلاصه در تهران و مراکز استان‌ها نیست
رشته‌های حذف شده حداقل به مراکز دولتی منتقل شود

نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «وزارت علوم و دانشگاه‌های دولتی باید بپذیرند که همه ایران، خلاصه در تهران و مراکز استان ها نیست رشته‌هایی مثل زراعت، دامپروری، صنایع دستی و ... مشخصا پتانسیل اشتغالزایی در تهران و شهرهای بزرگ و مراکز استان‌ها ندارند و فارغ التحصیلان آن پس از اتمام دوره تحصیل قرار نیست میز و اتاقی را در این شهرها اشتغال کنند، بلکه قرار است؛ در همین مناطق محروم به مشاغل کشاورزی و دامپروری و تولید صنایع دستی بپردازند.»

او ادامه می‌دهد: «به نظر من اگر قرار است دانشگاه آزاد چنین رشته‌هایی را نداشته باشد، وزارت علوم و دانشگاه‌های دولتی بجای اینکه همه رشته‌ها را در شهرهای بزرگ متمرکز کنند، خودشان زمینه راه‌اندازی این رشته‌ها را در مناطق محروم بنا به ظرفیت‌هایشان فراهم کنند و سپس اعلام کنند؛ از این پس متقاضیان می‌توانند این رشته‌ها را در مراکز دولتی فرا بگیرند.»

برون ریخت سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته با حذف رشته‌ها
مهاجرت‌ها تشدید می‌شود

میرزاده با اشاره به اینکه حذف این تعداد رشته از دانشگاه آزاد در واقع برون ریخت سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در امکانات، آزمایشگاه، کارگاه و هیات علمی خواهد بود، می‌گوید: «دغدغه امروز ما در این مورد در واقع بحث مناطق محروم و ساکنان آن است، اگر قرار است یک رشته‌ای نباشد، ابتدا باید به سرنوشت شهروندان این شهرستان‌های کوچک و تشدید مهاجرت و سایر مشکلات ناشی از آن هم نیم نگاهی داشت. این زیبنده نیست که فقط شهرهای بزرگ را ببینیم.»

همچنین ابراهیم خدایی، رییس سازمان سنجش آموزش کشور امروز در این باره می‌گوید: «تا این لحظه اطلاعیه سازمان سنجش درباره عدم تایید 2051 رشته دانشگاه آزاد ملاک است. امروز قرار است؛ این موضوع در شورای معاونان وزارت علوم بررسی شود و پس از بررسی‌های لازم نتیجه به رسانه‌ها داده خواهد شد و داوطلبان در جریان قرار خواهند گرفت.»/ ایلنا