گزارش نشنالجئوگرافیک از قناتهای ایران
مجموع اندازههای هزاران تونل زیرزمینی مخصوص ایران، تقریبا برابر با اندازه فاصله زمین تا ماه است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ نشنال جئوگرافیک روز گذشته در گزارش از قناتهای ایران نوشت: از بالا انگار چندین سوراخ به شکل مرتب روی سطح خشک بیابان وجود دارد، اما دهها متر زیر این چالههای مرموز یک تونل باریک آب را از آبخوانهای دور تا روستاها و مزارعی میبرد که بدون آن وجود نداشتند.
این کانالهای آبی، قنات نام دارند، آنها شگفتی 3هزار ساله مهندسی ایرانی هستند و از بسیاری از آنها هنوز در ایران استفاده میشود. در اوایل عصر آهن، نقشهبرداران ایران هر موقع منبع آبی پیدا میکردند با ایجاد تونلهای شیبدار آب را به سمتی که نیاز داشتند میبردند.
سوراخهایی هم که به طور منظم روی زمین قرار دارند برای خروج گرد و خاک و ایجاد اکسیژن برای کسانی است که گاهی برای ساخت قنات به 60متری زمین میروند.
ساخت قنات یک کار پر زحمت است که به دقت بسیار زیادی هم نیاز دارد؛ شیب تونلها باید به اندازهای باشد که اجازه بدهد آب آزادانه حرکت کند و از سویی هم سرعت حرکت آب به مقداری زیاد نباشد که منجر به خراب شدن تونل شود.
حتی بعد از اتمام ساخت، قناتها نیاز به تعمیر و لایروبی سالانه دارند تا در بیابانها هم کشاورزی انجام شود. همچنین از طریق جاده ابریشم تکنولوژی قناتها وارد کشورهایی مثل اساپانیا و مراکش هم شده است.
برای کمیل سهیلی، فیلمبردار، قناتها بخشی از استان مادری او هستند؛ خوزستان.
او در این رابطه میگوید: «جهان خوب متوجه تنوع مناظر و فرهنگهای ایران نشده است، یکی از قدیمیترین تمدنهای جهان از این خلاقیت شگفتانگیز به وجود آمده است.»
غلامرضا نبیپور، 102 ساله یکی از پیرترین میرابها، یک نگهبان قنات است. او که توسط دولت ایران به عنوان یک گنجینه ملی شناخته شده سعی میکند مهارت خود را با نسل جدیدتر و حتی پسر خودش به اشتراک بگذارد.
در دهههای 60 و 70 میلادی، وجود قناتها در زیر املاک اداری و مسکونی منجر به ایجاد هرج و مرج زیادی در شهر شد و بعد از آن بسیاری از قناتها دیگر تعمیر نشدند، سهیلی در این رابطه توضیح داد: «مردم دیگر مانند قبل به قناتها اتکا نمیکنند، دیگر ممکن نیست با کار کردن در قناتها پول دربیاورید و خانواده خود را سیر کردهاند. »
گفتنی است در سال 2016، یونسکو قناتهای ایران را در قسمت میراث باستانی ایران قرار داده است.
نبیپور در این رابطه میگوید: «این قناتها منبع زندگی من و تمام نیاکانم است، وظیفه من این است تا از آنها تا لحظه آخر زندگی دفاع کنم.»