نژادبهرام: مسئولیت نظم‌بخشی در معابر به‌تنهایی برعهده پلیس راهور نیست/ برای کنترل ترافیک، باید تجهیزات هوشمند در کنار نیروی انسانی توانمند به‌کار گرفته شود

دیده‌بان ایران؛ اکرم قدرت - طی چند سال اخیر با افزایش خودروها و موتورسیکلت‌ها، بی‌نظمی عجیب و نگران‌کننده‌ای ناشی از نبود مدیریت ترافیک شهری به‌ویژه در زمان توقف خودروها، موتورسواران و حتی عابران پیاده پشت چراغ‌های راهنمایی و رانندگی بسیار محسوس و آزاردهنده شده است در این بین، کمبود یا نبود نیروی پلیس حرفه‌ای و باتجربه حتی در چهارراه‌های اصلی پایتخت، معضل ترافیکی را سخت‌تر و غیرقابل‌تحمل‌تر کرده است. 

این مشکل اساسی در روزهای بارانی که بیشتر فاضلاب‌های شهری تهران به خاطر عدم مدیریت صحیح شهری سرریز شده است، مسیر عابران پیاده را مسدود کرده و ترافیک سرسام‌آور را چندبرابر می‌کند، بیشتر نمایان و آشکار است، در صورتی که همکاری و هماهنگی تمامی نهادهای مسئول از شهرداری تا پلیس راهور می‌تواند بار ترافیکی و خطرات احتمالی را به حداقل برساند، اما آنچه واضح است بی‌مسئولیتی یا کم‌کاری هر کدام از نهادهای مربوطه با توجیحات بی‌پایه و اساس مردم و رانندگان را کلافه و مستاصل کرده است تا جایی که تصور می‌شود، استفاده از امکانات بیت‌المال بیشتر برای منافع شخصی هر ارگانی تعریف شده است و فرد مسئول و پاسخگویی وجود ندارد. 

مسئولیت نظم‌بخشی در معابر به‌تنهایی برعهده پلیس راهور نیست

زهرا نژادبهرام، عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران در این رابطه به خبرنگار دیده‌بان ایران گفت: انضباط و نظم شهری یک ضرورت و الزام جدی برای چرخاندن چرخ‌های شهر به صورت اتوماتیک است. ما نیازمند نظم هستیم تهران با حدود ۱۰ هزار کیلومتر معابر و ۶۴۷ هزار کیلومتر وسعت، شهر بسیار بزرگ با معابر بسیار متعددی است. همکاری مشترک مدیریت شهری با پلیس راهور یکی از ابزارهای موثر برای نظم‌بخشی به وضعیت شهر است و هرکدام از این ابزارها و بخش‌ها دچار چالش شود و نتواند وظایف و تکالیف مدیریت معابر را به دلایلی عملیاتی کند، دچار نوعی بی‌نظمی درون شهر خواهیم بود. 

این فعال اجتماعی ادامه داد: آماده‌سازی خیابان‌ها و معابر برای حرکت خودروها و عابران پیاده توسط مدیریت شهری، نظم‌بخشی به تابلوهای راهنمایی و رانندگی که با کمک پلیس راهور تعیین و نصب می‌شود، همه اینها در کنار هم، نظم شهر را ایجاد می‌کنند. نیروی ناظر و کنترل‌گر رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی در شهرها، پلیس راهور است، به این معنا که پلیس با کمک ابزارهای مکانیکی و هوشمند و یا با حضور فیزیکی در معابر گوناگون، نظم را مفهوم و معنا می‌بخشد، اما با این وجود، مسئولیت نظم‌بخشی در معابر به‌تنهایی برعهده پلیس نیست.

عضو پیشین شورای شهر تهران تاکید کرد: به نظر می‌رسد که ما در فضاهای مختلفی دچار چالش هستیم که اگر این چالش‌ها برطرف نشود، نظارت پلیس هم، کم یا زیاد فقط به عنوان یک ابزار محسوب می‌شود؛ به عبارت ساده‌تر، تا زمانی که چوب بالای سر ما باشد، نظم وجود دارد و هرج و مرج برطرف می‌شود، اما حقیقت این نیست. موضوع ترافیک و کنترل آن بسیار وسیع‌تر و بزرگ‌تر از این حرف‌ها است. واضح و مسلم است که شهری مانند تهران را با این همه معابر و جمعیت که در روز حدود ۱۲ میلیون و در شب حدود ۹ میلیون نفر است، فقط با استفاده از نیروی انسانی نمی‌توان نظم درون شهری را ساری و جاری کرد. 

وی همچنین خاطرنشان کرد: بدون شک در چنین وضعیتی مجبوریم از ابزارهای الکترونیکی و هوشمند برای نظم‌بخشی استفاده کنیم، ضمن این که تسهیلات لازم را هم برای استفاده از این ابزارها فراهم کنیم. 

استفاده از تجهیزات هوشمند به‌تنهایی در کنترل ترافیک موثر نیست

زهرا نژادبهرام در پاسخ به این سوال که استدلال پلیس درباره کمبود نیروی باتجربه و حرفه‌ای برای کنترل ترافیک و نظارت بر اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی این است که تهران به دوربین‌های کنترل‌گر جریمه مجهز شده است، در صورتی‌که برای بیشتر مردم دوربین و ابزارهای نظارتی اهمیتی زیادی ندارد، گفت: این نکته، نکته کلیدی و قابل توجه است؛ زیرا استفاده از این تجهیزات نتوانسته به‌تنهایی مثمرثمر باشد. براساس آمار، پلیس راهور، ماهانه حدود ۴۶ نفر در تهران جان خودشان را در تصادفات از دست می‌دهند. دراین شرایط اگر کمترین میزان بارش باران که دشمن سرسخت تهران است را نیز داشته باشیم، با ترافیک‌های بسیار سهمگین و گره‌های بازنشدنی تردد خوردها روبه‌رو خواهیم شد. 

عضو پیشین شورای شهر تهران ادامه داد: از طرف دیگر با مجموعه‌ای از موتورسوارها که براساس آمارهای اعلام‌شده ۳.۴ میلیون دستگاه موتورسیکلت در تهران تردد می‌کنند، روبه‌رو هستیم که هیچ مقرراتی را به غیر از قانون خودشان رعایت نمی‌کنند. آن‌ها اعمالی مثل تردد در معابر ورود ممنوع بخصوص پیاده‌راه‌ها، حرکت در جهت خلاف در تمامی معابر حتی اتوبان‌ها، عبور از چراغ قرمز و در نهایت، هر اقدام خلاف و عمل غیرقانونی که بخواهند در شهر انجام می‌دهند. به طور یقین استفاده از نیروی انسانی به‌تنهایی نمی‌تواند در جلوگیری از این تخلفات تاثیرگذار باشد. ازاین رو، به‌کارگیری امکانات هوشمند و الکترونیکی در کنار حضور پلیس راهور حرفه‌ای و توانمند می‌تواند تا حدود زیادی کنترل ترافیک شهر را مدیریت کند و نظم‌بخشی لازم میسر شود. 

وی همچنین خاطرنشان کرد: لازم به ذکر است با توجه به قطعی برق در ساعات مختلف شبانه روز و از کار افتادن چراغ‌های راهنمایی و رانندگی و ابزارهای کنترل ترافیک، کلافگی و سرگردانی رانندگان و عابران پیاده چند برابر و غیر قابل تحمل شده است، بنابراین حضور فیزیکی نیروهای پلیس با تجربه، توانمند، دلسوز و حرفه‌ای ضرورتی غیرقابل انکار است که باید اجرایی و عملی شود.

کمبود آموزش عامل افزایش هرج و مرج ترافیکی در تهران

نژادبهرام در بخش دیگری از صحبت‌های خود، راه‌حل رعایت قانون راهنمایی و رانندگی توسط عموم مردم را تا حدودی به آموزش همگانی مرتبط دانست و گفت: آموزش عمومی برای مردم از طریق بیلبوردهای شهری و انیمیشن‌ها به‌ویژه در مدارس مانند پلیس مدرسه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. از سوی دیگر، باید ظرفیت‌های آموزش‌های اجتماعی را افزایش دهیم و با تقویت نیروهای میدانی ناظر پلیس راهور و ارتقای آموزش‌های مهارتی، بالابردن توانمندی پلیس راهور و به‌کارگیری ابزار و تجهیزات نظارتی فعال‌تر، ترافیک را ضمن درنظر گرفتن جرایم کافی، مدیریت کرد. بدون تردید افزایش تعداد نیروی انسانی پلیس راهور به‌تنهایی نمی‌تواند تاثیرگذار باشد، ولی حضور نیروهای نظارتی کنترل‌گر پلیس بر رفتار نیروهای خود در سطح شهر بسیار تاثیرگذار خواهد بود و نظم و ساماندهی را ایجاد می‌کند. 

عضو پیشین شورای شهر تهران در همین راستا، یکی از دلایل افزایش بی‌نظمی و هرج و مرج ترافیکی در شهر تهران را ناشی از کم‌توجهی و نادیده گرفتن آموزش‌های مداوم و جذاب برای تمامی مردم به‌ویژه راکبان و رانندگان موتور، ماشین و دوچرخه سوار دانست و ادامه داد: اطلاع‌رسانی و آموزش موثر برای رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی قادر است تا حدودی وضعیت فعلی را بهبود بخشد، همچنان که در گذشته برای بستن کمربند، با پخش انیمیشن‌های از رسانه‌های متعدد به طرز قابل توجهی اثرگذار بود. ولی متاسفانه مدت زمان طولانی است که با این فعالیت‌های رسانه‌ای، فاصله گرفتیم تا جایی‌که تصور می‌شود اصلا نیازی به این اقدامات و برنامه‌ها نیست، اما بدیهی است امروزهم تمامی شهروندان نیازمند یادگیری و مرور این نوع آموزش‌ها و قوانین هستند.

وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به این مسائل، حضور نیروی پلیس راهور مقتدر، ایجاد زیرساخت‌ها توسط مدیریت شهری، آماده‌سازی چهارراه‌ها و معابر برای مشخص کردن حد و حدود عبور عابران پیاده، ایجاد دست‌انداز در مکان‌های مناسب می‌تواند فضای انتظام‌بخشی و سامان‌دهی شهر را تسهیل کند، اما اگر هر کدام از این موارد دیده نشود یا ناقص اجرا شود، بدون شک با نوعی بی‌نظمی در درون شهر مواجه خواهیم شد.

مبالغ جریمه باید به صورت پیامک به افراد خاطی اعلام شود

نژادبهرام در پاسخ به سوالی مبنی بر این که در بسیاری از مواقع، پلیس راهور خودش تخلفاتی مثل خلاف مسیر حرکت کردن را انجام می‌دهند یا بعضا شاهد آن هستیم در هر مکانی که پلیس حضور دارد، ترافیک بیشتر و هرج و مرج زیادی وجود دارد، گفت: ما نمی‌توانیم بدون ادله پیش‌داوری کنیم، شاید دلیل این کار پلیس داشتن ماموریت باشد، بنابراین براساس حدس و گمان نمی‌توان قضاوت کرد. با این وجود، تیم نظارت و کنترل از طرف نیروی انتظامی در سطح شهر ضرورت دارد تا استفاده از خطوط ویژه و امکانات در اختیار پلیس راهور ساماندهی و تحت نظارت قرار بگیرد. علاوه براین، باید فضاهایی که به طور اختصاصی برای تردد اتوبوس در نظر گرفته شده است، برای خودروهای خدماتی مثل آتش‌نشانی، آمبولانس، پلیس و ... به شرط داشتن ماموریت استفاده شود. مسئولیت و کنترل خطوط ویژه نیز باید توسط پلیس راهور صورت بگیرد. 

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: با توجه به کمبود شدید نیروی پلیس راهور، این نظارت به این معنا نیست که حتما نیروهای انسانی حضور فیزیکی داشته باشند. زیرا شهری با وسعت تهران و داشتن چهارراه‌های بی‌شمار کوچک و بزرگ، نمی‌تواند تماما توسط نیروی فیزیکی اداره شود. این موضوع در مورد بسیاری از شهرهای ایران نیز صحت دارد که باید توسط نیروی نظارت‌گر پلیس به شکل محسوس و غیرمحسوس کنترل شود.

وی تصریح کرد: واقعیت این است که رفتار راکبان و رانندگان خودروها در بیشتر موارد قابل توجیه نیست؛ به طور مثال، شاهد تردد خودروهای غیرامدادی در مسیر ورودی خودروهای امدادی در تونل‌ها ضمن توجه به اعلان جریمه از طریق تابلوهای نصب‌شده، هستیم. در حقیقت نگرانی از این دوربین‌ها و جریمه‌ها وجود ندارد. به نظر می‌رسد میزان جرایم راهنمایی و رانندگی به وسعت اقداماتی که صورت می‌گیرد، نیست. همچنین افراد زمانی از میزان مبالغ جریمه خود آگاه می‌شوند که خودروی آن‌ها توقیف شود یا این‌که معامله‌ای صورت بگیرد. از این رو، اگر در زمان وقوع خلاف، جریمه به صورت پیامک یا به درب منزل فرد خاطی ارسال شود، شاید میزان خلاف‌ها کاهش یابد؛ در نتیجه، باید علاوه بر توسعه و گسترش ابزارهای کنترلی، نیروی فیزیکی نظارتی را نیز تقویت کنیم.

کوتاهی در انجام وظایف محوله می‌تواند باعث تشدید بی‌نظمی در سطح شهر شود

نژادبهرام در پاسخ به این سوال که مکان‌هایی با ترافیک بسیار بالا مثل چهارراه‌های آزادی، توحید، بعثت و ... توسط نیروی پلیس راهور غیرحرفه‌ای کنترل می‌شود و عملکرد ضعیف برخی از آن‌ها کلافگی و استرس حتی عابران پیاده را نیز فراهم می‌کند، اظهار داشت: در چنین وضعیتی باید از نیروی پلیس راهنمایی و رانندگی و مدیریت شهری درخواست کرد تا نیروهای ناظر قوی و حرفه‌ای خود را در سطح شهر تقویت کند. شاید در این صورت هر کسی به وظایف و ماموریت خودش پایبند شود.

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران اضافه کرد: کوتاهی در انجام وظایف محوله یکی از دلایل چالش نظم در سطح شهر به شمار می‌رود. کنترل چراغ‌های راهنمایی و رانندگی توسط پلیس‌های که آموزش و تجربه کافی ندارند، می‌تواند مسبب ترافیک خیلی زیاد و غیرقابل کنترل شود. البته در بسیاری از موارد چاره‌ای جز کنترل دستی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی نیست، اما نیروی نظارتی با بررسی عملکرد پلیس راهور به صورت میدانی در سطح شهر و آموزش بیشتر می‌تواند فضای مناسب‌تری را ایجاد کند. بنابراین همان‌طور که گفته شد توجه به دو بخش فیزیکی و افزایش ابزار کنترل در شهرهای بزرگ ضرورتی انکارنشدنی است، در غیراینصورت روز به روز با توجه به رشد خودروها در سطح شهرها مشکلات ترافیکی نیز روند افزایشی خواهد داشت.

منبع: دیده‌بان ایران