عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش: ۳۳درصد دانش‌آموزان به حداقل مهارت‌های پایه نمی‌رسند

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ بهنام بهراد، عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، یکی از اقداماتی که از ادوار گذشته، مجلس باید به جد به آن ورودی اساسی می‌کرده را سرمایه‌گذاری در نظام آموزش و پرورش دانست.

اما سالیان زیادی است که این امر آن گونه که باید مورد توجه قرار نگرفته است، این در حالیست که در خصوص رابطه تنگاتنگ سرمایه‌گذاری در نظام آموزش و پرورش با رشد تولید ناخالص ملی، رفع فقر و نابرابری و گسترش عدالت اجتماعی و عمومی، مطالعه و پژوهش به اندازه کافی صورت گرفته و شواهد علمی گسترده و  بسیار متقنی در این زمینه وجود دارد.

۳۳ درصد دانش آموزان به حداقل «مهارت‌های پایه» دست نمی‌یابند

این عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در ادامه با بیان اینکه حدود ۳۳ درصد دانش آموزان کشور به سطح حداقل مهارت های پایه دست پیدا نمی کنند، تاکید کرد: این امر در معدل نهایی دانش آموزان در پایه دوازدهم نیز نمود روشنی دارد. معدل نهایی در سال های اخیر در سه رشته علوم تجربی، ریاضی و انسانی حدود ۱۱ تا ۱۲ بوده است. از سوی دیگر متوسط سرانه استاندارد دانش آموزی سالیانه رقمی حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار دلار است که این رقم در کشور ما چیزی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار است؛ این شواهد همگی نشانگر سرمایه گذاری ناکافی در حوزه آموزش و پرورش است.

وی با استناد به مطالعات بین‌المللی در حوزه اقتصاد آموزش گفت: سنجش‌‌های بزرگ مقیاس بین‌‌المللی از عملکرد دانش‌‌آموزان مانند تیمز، پرلز و پیزا (کشور ما فقط در سنجش‌‌های تیمز و پرلز مشارکت دارد) که حدود ۸۰ کشور جهان به صورت ادواری در آن ها شرکت می‌‌کنند، حاکیست اگر دانش آموزان بتوانند خود را به سطوح حداقلی (و نه حداکثری) از مهارت های پایه برسانند، ظرف سه دهه آینده تولید ناخالص ملی (GDP) کشور آن ها چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش خواهد یافت. این امر نشان دهنده اهمیت سرمایه‌گذاری در آموزش و رابطه آن با توسعه کشورها و تلاش برای افزایش GDP است. بنابراین روشن است که آموزش با کیفیت از ستون های اساسی رشد و توسعه کشورهاست.

وی در ادامه صحبت‌های خود تاکید کرد: نتایج سنجش ادواری پیزا نشان می‌دهد کشورهایی که حدود ۵۰ هزار دلار هزینه تراکمی (از ۶ سالگی تا ۱۵ سالگی یعنی از پایه آمادگی تا پایه نهم) سرمایه گذاری می‌کنند، دانش آموزان آن ها عملکرد بالایی دارند ـ بالاتر از این رقم، رابطه‌ای را با عملکرد بهتر نشان نمی‌دهدـ  این یافته که با مقایسه عملکرد دانش آموزان در کشورهای مختلف بدست آمده، حامل این پیام است که اگر کشوری بدنبال ارتقای کیفیت نظام آموزشی خود است، قطعاً باید سرمایه گذاری بیشتری را در آموزش و پرورش داشته باشد.

وی در ادامه اشاره‌ای هم به حقوق پرداختی و درآمد معلمان و تاثیر آن در کیفیت آموزش داشت و افزود: معلم با کیفیت از ستون‌های اساسی نظام آموزشی با کیفیت است. به قول جیمی ساودرا، رییس اسبق بخش آموزش بانک جهانی و رییس کنونی بخش توسعۀ انسانی منطقه آمریکای لاتین و کارائیب اگر آموزش و پرورش را دارای ۴ چرخ بدانیم، معلم با کیفیت یکی از این چرخ های مهم است. در خوشبینانه‌ترین حالت اگر حقوق پرداختی به معلمان به طور متوسط ۲۰ میلیون تومان باشد، این رقم معادل ۴۰۰ دلار می‌شود (معیار مقایسه بین کشوری دلار است)؛ وقتی میزان دریافتی معلم یا استاد در نظام آموزشی پایین باشد، این شغل از ارزش رقابتی برخوردار نخواهد بود و اولویت افراد صاحب صلاحیت و دارای شایستگی‌های لازم برای انتخاب شغل قرار نمی‌گیرد پس نمی‌توان انتظار آموزشی باکیفیت را داشت و همین امر تضعیف بیش از پیش کیفیت در نظام آموزشی را به همراه خواهد داشت.  با این وصف، رشد و  توسعه کیفی آموزش امری غیر قابل دسترس نیست اما لازمه آن سرمایه‌گذاری است؛ لذا نیاز است دولت و مجلس دست به دست یکدیگر داده و زیر بنای توسعه کشور را با سیاستگذاری پولی و مالی کافی بر روی آموزش و پرورش فراهم کنند. شاید مجلس دوازدهم بتواند با ورود به این موضوع راهبردی با کمک وزارت آموزش و پرورش، سیاستی جدید برای نجات نظام آموزشی تعریف و بکار گیرد.

نمایندگان مانع سیاسی‌کاری و انتصابات دستوری در آموزش و پرورش شوند

عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در پایان به بحث انتصاب مدیران سطوح پایین، میانی و عالی در آموزش و پرورش نیز اشاره کرد و گفت: نتایج انتصابات سیاسی در تجارب کشورها و نظام های آموزشی نشان می دهد که فقدان انتصابات شایسته سالارانه موجب اتلاف منابع مادی، غیرمادی، انسانی و نزول بیش از پیش کیفیت نظام‌های آموزشی را به همراه داشته است؛ نمونه بارز این امر عملکرد کشور پرو قبل از ۲۰۱۲ میلادی و پس از آن است؛ کشوری که ضعیف‌ترین عملکرد را در میان کشورهای آمریکای لاتین در سنجش دوره‌ای پیزای ۲۰۱۲ داشت؛ ظرف ۴ سال با سیاست‌های مختلف و از جمله فاصله گرفتن از انتصابات سیاسی، جزو کشورهای موفق آمریکای لاتین در سنجش بین المللی پیزا شد و به قول وزیر سابق آموزش این کشور که گفت «درست است که ما در فوتبال نمی توانیم برزیل را شکست دهیم اما در آموزش می توانیم و توانستیم». بنابراین، نمایندگان می‌توانند مانع سیاسی‌کاری و انتصابات دستوری در آموزش و پرورش شوند، زیرا اکنون با یافته‌ها و شواهد علمی گسترده، بر کسی پوشیده نیست که آینده کشورها به کیفیت نظام آموزش و پرورش گره خورده است.