نوروزی، حقوقدان: دستگاه قضایی برخورد سختگیرانه‌ای با دیجی‌کالا داشت/نظام حقوقی دیجیتال ما ابهامات بسیاری دارد/ ممکن است مسئله برخورد با دیجی‌کالا بیشتر فشارهای سیاسی باشد
نوروزی، حقوقدان در واکنش به برخوردهای صورت گرفته با دیجی‌کالا، به دیده‌بان ایران: بعضی اسامی و الفاظ در جامعه ما یک حرمت خاص دارد و به همین دلیل بیشتر مورد حساسیت قرار می‌گیرد. باتوجه به برخورد شدیدی که صورت گرفته است، اینکه عوامل دیگری اعم از فشارهای سیاسی، دخیل باشد، ناممکن نیست.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ ماجرای دیجی‌کالا از پنجشنبه 19 بهمن ماه با اعلام جرم دادستان عمومی علیه این پلتفرم به‌دلیل «توهین به مقدسات» اعلام جرم کرد و تا بازداشت چند ساعته مدیرعامل ادامه داشت.
موضوع به گذاشتن یک نام مذهبی روی یک ماگ توسط یکی از فروشندگان پلتفرم دیجی‌کالا برمی‌گردد که پس از اعلام جرم دادستان، دیجی‌کالا در بیانیه‌ای ضمن عذرخواهی تاکید کرد که نظارت روی کالاهای خود را بیش از پیش و سختگیرانه‌تر خواهد کرد. اما ماجرا به این نقطه ختم نشد و ، عده ای با دیوار نوشته‌هایی از جمله اینکه «توهین به مقدسات خط قرمز ماست» و «به سراغ تک تک کارمندان می‌آییم»، این شرکت را تهدید کردند. همچنین 22 بهمن ماه، مسعود طباطبایی مدیرعامل دیجی‌کالا برای چند ساعت بازداشت و با گذاشتن وثیقه آزاد شد.
پس از حواشی که این ماگ ایجاد کرد، عده‌ای به برخوردهای دوگانه اشاره کردند چراکه محصول مذکور در فروشگاه اینترنتی «باسلام» هم برای فروش ارائه شده است و برخی دیگر هم معتقد بودند که این حواشی بهانه و آماده‌سازی برای تغییر سهامداران خصوصی با منشا «داخلی_خارجی» به منشا داخلی و حاکمیتی است. این گروه به یادداشت حسین شریعتمداری در مردادماه مبنی برای اینکه قرار است «پلتفرم‌هایی همچون فیلیمو، اسنپ‌فود و... را از افراد فعلی بگیرند و به افراد دیگری بدهند که در خدمت نظام باشند»، استناد می‌کردند.
فارغ از بحث تغییر در سهامداران و واگذاری بخش خصوصی به بخش حاکمیتی، مشابه اتفاقی که برای دیجی‌کالا رخ داد، سال گذشته برای «دیوار» به دلیل برخی از آگهی‌هایش رخ داد. کامبیز نوروزی حقوقدان، در پاسخ به اینکه مسئولیت محتوا با پلتفرم است یا کاربر، به دیده‌بان ایران گفت: «این مشکل به گردن مدیران کشور است چراکه نظام حقوقی محیط دیجیتال در ایران ابهامات بسیاری دارد. مثلا درمورد مطبوعات، قانون مشخص کرده است که مدیر مسئول در قبال مطالب مسئولیت کیفری دارد اما در محیط دیجیتال، به خصوص با وسعت گسترده‌ای که دارد، قانون مشخص نکرده که کاربر مسئول است یا مدیر بخش یا مدیرعامل.»
وی ادامه داد: «این فروشگاه اینترنتی روزانه هزاران آیتم آپلود می‌کند و بده بستان‌های تجاری زیادی دارد بنابراین نمی‌توان از مدیر عامل انتظار داشت که از تمام آیتم‌ها اطلاع داشته باشد. سیستم بسیار پیچیده‌ای است که نظام حقوقی ما در این مورد دقیق و گویا نیست و صراحت قانونی ندارد.»
نوروزی در پاسخ به اینکه اساسا نام نهادن یک اسم مدهبی بر یک محصول می‌تواند مصداق توهین به مقدسات تلقی شود، عنوان کرد: «پرسش شما مستلزم یک قضاوت است که توهین به مقدسات بوده یا نه ولی بعضی اسامی و الفاظ در جامعه ما یک حرمت خاص دارد و به همین دلیل بیشتر مورد حساسیت قرار می‌گیرد. قانون‌گذار هم در این مورد بسیار سختگیری کرده و دستگاه قضایی هم سختگیری‌هایش را بیشتر کرده است. باورم براین است که احتمالا سازنده یا شرکتی که این محصول را ارائه می‌کند، اساسا نیت مجرمانه‌ای نداشته و ناشی از غفلت بوده است.»
این حقوقدان در واکنش به اینکه این اسم مذهبی را روی اشخاص هم نام‌گذاری می‌کنند، گفت: «این مهم را باید دقیق‌تر نگاه کرد. اسامی هستند که خیلی زیاد در جامعه وجود دارد اما وقتی با اسامی دیگری ترکیب می‌شوند بیشتر یک دلالت خاصی را به ذهن متبادر می‌کند. در پرونده اخیر هم اسمی که به کار رفته در عین حال که در جامعه هم زنانی هستند که چنین نامی را داشته باشند ولی با یکی از اسامی که در جامعه ایران حرمتی دارد، دلالیت پیدا می‌کند. اما قرائن نشان می‌دهد کسانی که این کالا را ارائه می‌کنند سو نیت خاص یا نیت مجرمانه نداشته‌اند بلکه بیشتر یک غفلت یا بی‌احتیاطی بوده است.»
نوروزی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه باتوجه به برخورد شدیدی که صورت گرفت و شعارنویسی بر دیوارهای این شرکت، آیا ممکن است مسئله نام محصول بهانه باشد، گفت: «ناممکن و دور از ذهن نیست. هم در رقابت‌های تجاری این اتفاقات می‌افتد و هم اینکه در جامعه ما فشارهای سیاسی وجود دارد. اینکه عوامل دیگری دخیل باشد، ناممکن نیست. ضمن اینکه اساسا تهدید یک عمل مجرمانه است و باید دید چه گروه‌هایی پشت این قضیه بوده‌اند.»
منبع: سایت دیده‌بان ایران
