مصرف نمک در ایران دو برابر میانگین جهانی / تخمین ارتباط ۱.۸۹ میلیون مرگ در سال با مصرف بیش از حد سدیم
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفت: روزانه نباید بیش از سه تا پنج گرم نمک مصرف شود، اما میزان مصرف نمک در ایران بالای ۸ و نزدیک به ۱۰ گرم است و ضرورت دارد افراد نمک را از سفره‌های غذایی حذف کنند.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ دکتر سید محمد طباطبایی جبلی با اشاره به آغاز پویش ملی اطلاع رسانی تغذیه سالم از امروز، گفت: این پویش با محوریت مصرف نمک ید دار و لبنیات، فرصت طلایی، ارزشمند و مغتنمی است تا با حساس‌سازی آحاد جامعه نسبت به رعایت اصول تغذیه سالم به عنوان شاه کلید دستیابی به سلامتی، بتوانیم در راستای ارتقای سطح سلامت مردم، فعالیت‌های مداخله ای مؤثری را انجام دهیم.
به گفته وی، اصلاح شیوه زندگی به ویژه عادات غذایی مردم، یکی از مهمترین و اساسی ترین عوامل در حفظ سلامت است که می‌تواند موجب کاهش ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر از جمله اضافه وزن و چاقی، دیابت، فشارخون بالا و سرطان‌ها شود.
وی با اشاره به اینکه هر ساله پویش ملی اطلاع رسانی تغذیه سالم با هدف ارتقای سطح سواد تغذیه‌ای جامعه، فرهنگ سازی و اصلاح الگوی تغذیه جامعه و همچنین کاهش عوامل خطر تغذیه ای بیماری‌های غیر واگیر در سطح کشور برگزار می‌شود، تصریح کرد: با توجه به گزارش‌های جهانی؛ بیماری‌های قلبی عروقی شایع ترین علت مرگ و میر در جهان و علت اصلی مرگ در افراد بالای ۳۰ سال و دومین عامل مرگ در افراد ۱۵ تا ۵۹ سال است. فشار خون بالا (به عنوان مهم ترین عامل ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی) به تنهایی باعث حدود ۵۰ درصد از بیماری‌های قلبی عروقی در سراسر جهان می‌شود و مهمترین علت مستقیم در مرگ و میر در کل دنیا است.
او سدیم موجود در نمک را اصلی‌ترین علت قابل مداخله بیماری پرفشاری خون معرفی کرد و گفت: اثر اولیه سلامتی مرتبط با رژیم‌های غذایی سرشار از سدیم، افزایش فشارخون، افزایش خطر بیماری‌های قلبی _ عروقی، سرطان معده، چاقی، پوکی استخوان و بیماری‌های کلیوی است. تخمین زده می‌شود که ۱.۸۹ میلیون مرگ در سال با مصرف بیش از حد سدیم مرتبط است. به همین دلیل، کاهش مصرف سدیم یکی از مقرون به صرفه‌ترین اقدامات برای بهبود سلامت و کاهش بار بیماری‌های غیرواگیر است که ارزش افزوده ۱۲ برابری در نظام سلامت دارد.
طباطبایی همچنین با تأکید بر اینکه میزان مصرف نمک در ایران دو برابر میانگین جهانی است، اظهار کرد: روزانه نباید بیش از سه تا پنج گرم نمک مصرف شود اما میزان مصرف نمک در ایران بالای ۸ و نزدیک به ۱۰ گرم است و ضرورت دارد افراد نمک را از سفره‌های غذایی حذف کنند. نمک مصرفی خانوارها باید به میزان خیلی کم و از نوع تصفیه شده ید دار باشد چراکه ید یکی از ضروری‌ترین اجزای هورمون‌های تیروئید بوده که نقش مهمی در تشکیل اندام‌های جنین و به طور خاص در تکامل عصبی جنین ایفا می‌کند و کمبود ید در مادران در دوران بارداری با پیامدهای منفی برای مادر و جنین همراه است.
به گفته وی، ید دریافتی از طریق نمک، اصلی‌ترین منبع دریافت ید در کشورمان محسوب می‌شود.
وی افزود: از این رو مصرف نمک تصفیه شده ید دار از سوی مردم، بسیار حائز اهمیت است و ضرورت دارد. علی‌رغم یددار کردن نمک و مصرف همگانی نمک ید دار، کمبود ید و عوارض ناشی از آن، یکی از نگرانی‌های مهم به ویژه در گروه‌های آسیب پذیر از جمله مادران باردار است. طبق بررسی‌های انجام شده در نخستین پایش ملی ید دریافتی و عملکرد غده تیروئید زنان باردار کشور که در سال ۱۳۹۳ در ۱۰ استان صورت گرفت، میانه غلظت ید ادرار زنان باردار ۸۷ میکروگرم در لیتر بوده (استاندارد میانه غلظت ید ادرار در نان باردار ۱۵۰ میکرو گرم در لیتر) که مؤید کمبود متوسط دریافت ید زنان باردار ایرانی بوده است.
طباطبایی ادامه داد: بر همین اساس وزارت بهداشت، استفاده از مکمل‌های حاوی ۱۵۰ میکروگرم ید شامل یدوفولیک (در سه ماهه اول) و مولتی ویتامین مینرال حاوی ید (از ماه چهارم تا سه ماه پس از زایمان) را در دستور کار قرار داد.
به گفته وی، همچنین بر اساس نتایج پنجمین پایش ملی دریافت ید جامعه در سال ۱۳۹۳ میزان ید نمک مصرفی در شهر تهران ppm ۳۱ گزارش شد که بر اساس استاندارد فعلی وزارت بهداشت، در حداقل میزان توصیه شده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد: در بازار انواع مختلف نمک موجود است اما با توجه به اهمیت ید و عدم مشخص بودن وضعیت نمک‌های دیگر و مضر بودن آنها برای سلامتی، توصیه می‌شود مردم به جای استفاده از نمک در پخت و پز از آبلیمو یا آبغوره استفاده کنند.
وی با تأکید بر لزوم اصلاح سبک زندگی به عنوان بهترین راه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر، در خصوص ضرورت ایجاد تغییراتی در الگوی غذایی خانواده‌ها اظهار کرد: پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر و درمان این بیماری‌ها، اتخاذ رفتارهای سالم‌تر برای مدیریت این بیماری‌ها و بهبود سلامت قطعا با پیروی از رژیم غذایی متعادل، متنوع و متناسب، به دست می‌آید و شاه کلیدی برای دستیابی به این مهم است.
او ادامه داد: برای دستیابی به امنیت غذایی نیاز به حمایت فرابخشی گسترده‌تری است تا با افزایش آگاهی و ارتقای سواد تغذیه‌ای جامعه و بهبود دسترسی به اطلاعات مناسب، بتوان افراد را برای انتخاب سبک زندگی سالم مانند انتخاب غذا و نوشیدنی سالم، توانمند کرد و اجرای هر ساله پویش ملی تغذیه سالم در کشور فرصت مغتنمی برای فرهنگسازی در این خصوص است.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفتنی‌است؛ چهاردهمین سال برگزاری پویش ملی اطلاع رسانی تغذیه سالم با هدف اطلاع رسانی مصرف نمک تصفیه شده ید دار و ارتقای دانش جامعه در زمینه شیر و لبنیات با دو شعار "انتخاب همه: نمک کم اما تصفیه شده ید دار" برای هفته نخست بهمن و از کودکی تا پیری، لبنیات دوست سلامتی برای هفته دوم بهمن برگزار می‌شود.
