خروج دو برابری نخبگان از کشور

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ هزینه آزادسازی مدرک هم به لیست گرفتاری‌های افرادی که قصد مهاجرت از ایران دارند، اضافه شد. هزینه‌هایی که که از 40 میلیون تومان شروع شده و به 110 میلیون تومان هم می‌رسد.

از پاییز سال گذشته تا پاییز امسال کم نبودند افرادی که بار سفر بستند و از ایران مهاجرت کردند. از دانشجویان گرفته تا کادر درمان. تا جایی‌که بارها مقامات رسمی درباره سیر صعودی مهاجرت از کشور هشدار دادند.

اگرچه آزادسازی مدرک به معنای مهاجرت قطعی از کشور نیست، اما می‌تواند سنجشی برای افزایش مهاجرت باشد. در واقع آن دسته از کسانی که قصد رفتن از کشور را دارند و می‌خواهند در کشورهای دیگر ادامه تحصیل دهند یا مشغول به کار شوند، گذرشان به دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کردند، می‌افتد. پیش از رفتن باید مدرک تحصیلی خود را از دانشگاه بگیرند که به آن آزادسازی مدرک یا لغو تعهد خدمت آموزش رایگان می‌گویند.

شیب تند خروج نخبگان از ایران

روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری هم به اشاره به خروج نخبگان از کشور گفته که این موضوع عقبه طولانی دارد. نه می‌توان از کنار آن گذشت و بگوییم چنین مسأله‌ای نیست، نه می‌توان به آن دامن زد.

او ادامه داد: «خروج نخبگان از کشور وجود دارد و در سال‌های اخیر نیز در برخی از حوزه‌ها تا 2 برابر افزایش داشته است. آنچه ما را نگران می‌کند و باید کنترل کنیم تعداد خروج نخبگان از کشور نیست، بلکه نرخ خروج است.»

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری توضیح داد: «از سوی دیگر به دلیل کاهش جمعیت و دانشجو این فشار وجود دارد. بنابراین احساس اینکه کشورهای اطراف علاقمند هستند که بچه‌های ما را جذب کنند و از طرفی نیروی انسانی ما در حال کاهش است. همه این مسائل حساسیت را بالا می‌برد.»

او ادامه داد: «یعنی دو مسأله وجود دارد. یک زمان اتفاقی می‌افتد و سالی 10 درصد از نیروی انسانی را از دست می‌دهی و زمانی شیبی را می‌بینی که اگر این شیب را کنترل نکنی ممکن است آینده آسیب ببینید و آن چیزی که در حال حاضر داریم، همین است.» (دنیای اقتصاد)

هزینه آزادسازی مدرک تحصیلی تغییر کرد؟

روز گذشته برخی از رسانه‌ها مصوبه جدیدی از هزینه جدید آزادسازی مدرک منتشر کردند. در سربرگ این مصوبه نام معاونت آموزشی وزارت بهداشت با تاریخ 28 شهریور سال 1402 دیده می‌شود. هنوز این مصوبه و هزینه‌های مندرج در آن به صورت رسمی تائید نشده است.

بنا بر این مصوبه، کسانی که قصد آزادسازی مدارک خود را دارند باید 40 میلیون تومان و بالاتر از آن به دولت بپردازند تا بتوانند از ایران مهاجرت کنند.

هزینه آزادسازی مدرک سال 1402-1403

بنابر مصوبه‌ای که در رسانه‌ها منتشر شده، با استناد به بند 5 ابلاغیه ساماندهی ایفای تعهدات توسط مقام عالی وزارت در آبان 1401، میزان هزینه خرید تعهد، انصراف اخراج دانشجویان در سال تحصیلی 1402-1403 برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه‌ای (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی) زیر همان مبالغ شهریه تحصیلی سال 1402-1403 به شرح زیر است.

میانگین شهریه سالانه پیشنهادی دانشجویان برای سال تحصیلی جاری برای رشته تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد به ترتیب 40 میلیون تومان و 50 میلیون تومان است.

همچنین میانگین شهریه سالانه پیشنهادی دانشجویان برای سال تحصیلی 1402-1403 در رشته تحصیلی پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی به ترتیب 110 میلیون تومان، 120 میلیون و 110 میلیون تومان است.

در ادامه این مصوبه آمده که میزان وثیقه‌گذاری دانشجویان برای امکان خروج دانشجویی، معادل سرانه سالانه اعلام‌شده از سوی سازمان برنامه و بودجه برای سال تحصیلی جاری در سنوات تحصیل ضرب خواهد شد. برای تعیین میزان وثیقه دانشجویان دارای تعهد بیش از یک برابر، مبالغ مذکور در ضریب تعهدات نیز ضرب خواهد شد.

353 هزار درخواست آزادسازی مدرک به سازمان دانشجویی

ناگفته نماند که ایران در سال 2020 در فهرست 20 کشور اول دانشجوفرست دنیا قرار داشت. بنا بر داده‌های رصدخانه مهاجرت ایران، 10 مقصد اول دانشجویان ایرانی در سال 2020-2021 به ترتیب کانادا، آلمان، امریکا، ترکیه، ایتالیا، مجارستان، روسیه، بریتانیا، استرالیا و فرانسه بود.

همانطور که گفته شد، آزادسازی مدرک تحصیلی می‌تواند معیاری برای افزایش مهاجرت باشد. رصدخانه مهاجرت ایران سال گذشته آمارهایی از وضعیت درخواست آزادسازی مدرک تحصیلی دانشجویان منتشر کرد.

بنا بر این گزارش، از بهمن سال 1395 تا اواخر مهر سال 1401 در مجموع 353 هزار و 457 نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور درخواست لغو تعهد خدمت آموزش رایگان خود را به سازمان امور دانشجویی ارائه کردند. سازمان امور دانشحویی هم با حدود 224 هزار درخواست از سوی فارغ‌التحصیلان موافقت کرد.

تجارت‌نیوز پیش از این در سلسله گزارش‌هایی به وضعیت مهاجرت دانشجویان از کشور پرداخت. در یکی از این گزارش‌ها به میل مهاجرت دانشجویان پرداخته شد. در این گزارش آمده که رصدخانه مهاجرت در پیمایشی میل به مهاجرت دانشجویان از چهار دانشگاه برتر کشور(صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، تهران و امیرکبیر) را بررسی کرد.

نتایج این پیمایش نشان می‌داد که تمایل به مهاجرت در دانشگاه صنعتی شریف 70 درصد، علم و صنعت ایران 66 درصد، دانشگاه تهران 63 درصد و دانشگاه صنعتی امیرکبیر درصد است.

منبع: تجارت‌نیوز