نسیمه ستایش، متخصص سلامت باروری:حق مرخصی ماهینگی باید برای زنان اجرایی شود/ زنان نگرانند که مرخصی ماهینگی کارفرماها را برای استخدام زنان دلسرد کند

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ جایگزینی واژه ماهینگی به جای قائدگی جنجال زیادی در رسانه‌ها به پا کرد و تابو بودن آن را به چالش کشید؛ ستایش، متخصص مامایی درباره آسیب‌های تابو بودن مسائل زنان معتقد است: دو بعد دارد  یا مسئولین فکر می‌کنند این موضوع به قدری مهم نیست که به آن پرداخته شود یا تصور می‌کنند این موضوع به قدری زنانه‌ است که مردان نباید در آن دخالت کنند.

آسیب‌هایی که تابو بودن مسائل زنان از جمله قائدگی دارد، در سطوح مختلفی به زنان و سلامت جوامع آسیب رسانده‌ است. این مسئله در هفته‌های اخیر و با پیشنهاد جنجالی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به چالش کشیده شد که گفته بود از این به بعد به جای واژه‌های جایگزین از «ماهینگی» یا «دشتان» استفاده کنید.

این اتفاق که به کوشش نسیمه ستایش متخصص باروری و پژوهشگر و فعال حوزه سلامت ماهینگی به سرانجام رسیده است، جنجال زیادی به پا کرده و رسانه‌ها را متوجه موضوع عادت ماهانه زنان کرد. با نسیمه ستایش متخصص مامایی و فعال زنان درباره امکان اعمال حق مرخصی برای زنان در دوره ماهینگی گفت‌وگو کردیم؛ او در این باره به دیده‌بان ایران گفت: در تحقیقی که ما روی حقوق زنان در دوران ماهینگی انجام دادیم، یکی از حقوق آنها، مرخصی ماهینگی است. البته بخشی از زنانی که در مصاحبه‌ها شرکت کرده‌اند با مرخصی این دوران موافق نیستند. بخشی از دلیل آن‌ها برای مخالفت این بود که در صورت تصویب این مرخصی به خاطر دلایلی مانند خجالت، نمی‌توانند از این مرخصی استفاده کنند. برای بخش دیگری هم که موافق این مرخصی بودند، نگرانی عدم تمایل کارفرماها برای استخدام نیروی کار زنان وجود داشت. 

ستایش تصریح کرد: حق مرخصی دوران ماهینگی تقریبا در بعضی از کشوهای دنیا از جمله کره جنوبی، تایوان، ژاپن و اندونزی اجرایی شده است. در کشورهای اروپایی از جمله اسپانیا هم سال گذشته این مرخصی برای زنانی که در دوران ماهینگی خود دچار مشکلاتی مثل دردهای شدید می‌شوند تصویب شد.

ستایش درباره طرحی که برای مرخصی ماهینگی زنان در نظر گرفته‌اند توضیح داد: حق مرخصی و استراحت، یکی از حقوق زنان است. در آیه 202 سوره بقره هم آمده است که زنان در این دوران رنج می‌کشند؛ بنا به استناد این آیه هم نیاز به استراحت وجود دارد. بر اساس این تحقیق در قالب یک پایان‌نامه، نتایجی به دست آمد که می توانیم این حق مرخصی ماهینگی را بر اساس شرایط بومی کشورمان داشته باشیم تا این مرخصی همراه با در نظر گرفتن کرامت زنان باشد؛ در آینده ای نزدیک تیم تحقیق این نتایج را در قالب پیشنهاد به مسئولین زیربط ارائه خواهد کرد.

ستایش متخصص سلامت باروری درباره بهداشت وضعیت بهداشت در مدارس  دخترانه گفت: بسیاری از کشورهای دنیا در خصوص مساله ماهینگی و دانش آموزان دختر در قالب یک برنامه جهانی به نام "مدیریت بهداشت ماهینگی در 10" طی یک برنامه ده ساله برای بهبود وضعیت دانش آموزان در این خصوص اقدام کرده اند.  در این برنامه عمدتا کشورهای مشارکت کننده برنامه هایی از جمله بهبود ساختارهای بهداشتی مثل سرویس ها اقدام کرده اند. در بعضی ایالت ها ی امریکا علاوه بر حضور یک مشاور ثابت در خصوص مشکلات ماهینگی و اتاق استراحت، پدهای رایگان هم در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. در بحث ماهینگی برای دانش‌آموزان کشورها عموما در حوزه آموزش  فعالند و این موضوع جز اولویت های اقدامات انها است. حتی در کشورهایی مانند افغانستان از طریق کتابچه‌های وزارت بهداشت،  بحث آمادگی و آگاهی درباره ماهینگی را وارد آموزش رسمی‌شان کرده اند. ما در ایران متاسفانه از این لحاظ بسیار عقب هستیم.

این متخصص سلامت باروری ضمن تاکید به اینکه اولین حق دانش‌آموزان در بحث ماهینگی، آموزش است، گفت: اموزش باید دقیق و کامل و علمی و در سن مناسب باشد . یکی از آرزوهای من این است که حداقل برای دختران آموزش رسمی در این موضوع اتفاق بیفتد. بنابراین آموزش در خصوص ماهینگی بایستی اولویت اقدامات ما باشد.

ستایش درباره اصطلاح «فقر ماهینگی» به دیده‌بان ایران گفت: در همین راستا اصطلاحی با نام فقر ماهینگی به وجود آمده که عدم دانش و آگاهی در خصوص ماهینگی مصداق فقر است. از مصادیق همین فقر ماهینگی عدم دسترسی به پد بهداشتی با کیفیت و مقرون به صرفه ، لباس زیر، شوینده و سرویس‌های بهداشتی تمیز است. این سرویس‌های بهداشتی باید خصوصا در مدارس علاوه بر تمیز بودن مجهز به سطل زباله، شلنگ آب، شوینده و حتی قفل در باشد؛ در کنار آموزش دسترسی به این امکانات هم از حقوق دختران است.  

ستایش ادامه داد: موضوع دیگری که مهم است تابو بودن موضوع ماهینگی در میان مردم و مسئولین است. البته این موضوع جهانی است که در کشورهای توسعه یافته هم در این چند سال اخیر هم خیلی به آن پرداخته شده‌ است. در بعضی کشورها مثل کشور ما این تابو بودن کمی پررنگتر است.

وی افزود: بین مسئولین هم که عضوی از جامعه هستند، تابوی صحبت وجود دارد که دو بعد دارد؛ مسئولین این موضوع را به قدری مهم نمی‌دانند که به آن پرداخته شود یا تصور می‌کنند این موضوع به قدری زنانه‌ است که مردان نباید در آن دخالت کنند. گرچه این موضوع در 10 سال اخیر در جامعه جهانی به حدی اهمیت یافته است که سیاست گذاران هم دست به کار شدند، از جمله در کنیا و هند برنامه ملی برای بهبود سلامت ماهینگی زنان و دختران تصویب شده است.

ستایش پیشنهاد کرد: در حال حاضر اولین قدم برای هنجارسازی مثبت، پیشنهاد واژه ماهینگی از سوی تیم تحقیقاتی ما بود که تصویب شد و این آغاز راه است که از خود تغییر نام این دوره شروع شد و قطعا پیگیر پیاده سازی برنامه‌های حاصل از تحقیقمان برای بهبود سلامت ماهینگی زنان هستیم. در خصوص انتخاب واژه ماهینگی هم دلایل را در قالب یک مقاله علمی ارائه خواهیم کرد اما به صورت خلاصه این واژه برگرفته از ارتباط ماهینگی با چرخه تکامل و زوال ماه بود؛ ماه نمادی از جنس مونث، نماد باروری و انسان های اندیشمند و خلاق است که تا حدودی باور به ناپاک بودن و بی منطقی دوره‌ای زنان را اصلاح کنیم.

این پؤهشگر و فعال جوزه سلامت ماهینگی ضمن تأکید به نقش مسئولین در سلامت زنان، گفت: همانطور که در کشورهای زیادی سلامت ماهینگی زنان در سیاست های ملی مورد توجه قرار گرفته است برنامه ریزی برای اموزش در درجه اول در کشور ما مستقیما بر سلامت زنان و دختران موثر است. سیاست آموزش در مدارس، برنامه آموزشی در رسانه ملی ، نظارت بر سرویس های بهداشتی مدارس، دسترسی به پدهای بهداشتی و با کیفیت و مقرون به صرفه و موارد این چنینی در سیاست های کلان کشور ما مانند کشورهای دیگر مستقیما بر سلامت جامعه موثر خواهد بود. در پایان باید بگویم ما در پژوهشمان به ابعاد مختلف و زیادی از حقوق زنان و دختران در دوره ماهینگی دست یافتیم و امید داریم شاهد پیاده سازی این حقوق هم در سیاست‌ها و قوانین و همچنین در سطح اجتماع و حتی سازمان‌های مردم نهاد باشیم.   

منبع: سایت دیده‌بان ایران