واکنش یک حقوقدان به توقیف «رکنا»/ کامبیز نوروزی: نمایش عریان خشونت ممکن است به «عادی‌سازی» خشونت منجر شود اما این دلیل نمی شود که رسانه را توقیف کنیم/ از لحاظ حقوقی انتشار آن فیلم جرم نبود
کامبیز نوروزی در خصوص تصمیم هیئت منصفه مطبوعات مبنی بر توقیف خبرگزاری رکنا به جهت انتشار فیلم قتل مونا(غزل) حیدری به دیده بان ایران گفت: خطایی که رخ داده، تخلف در اخلاف حرفه‌ای روزنامه‌نگاری است و اما به طور کلی به لحاظ حقوقی در این پرونده جرمی اتفاق نیفتاده یعنی انتشار این فیلم جرم نیست.
به گزارش دیده‌بان ایران؛ چند روز پیش در فضای مجازی خبر هولناک قتل دختر ۱۷ ساله اهوازی در شبکه‌های اجتماعی به طور گسترده ای منتشر شد. باز هم زنی قربانی شد و به دست نزدیکانش به قتل رسید. آنچه این حادثه را تلخ‌تر کرد تصاویر تکان‌دهنده همسر (قاتل) این زن بود که در یک دست سر بریده او را داشت و در دست دیگه چاقو گرفته بود و لبخندزنان به دوربین چشم دوخته بود! انتشار این فیلم از سوی خبرگزاری رکنا باعث شد تا هیئت منصفه مطبوعات با برگزاری یک جلسه اضطراری این خبرگزاری را به دلیل انتشار تصاویری در جهت جریحه دار کردن افکار عمومی توقیف کرد.
به اعتقاد برخی تحلیلگران انتشار چنین ویدیوهایی در رسانه به «عادی‌انگاری» و ترویج خشونت در جامعه منجر خواهد شد. مطلبی که کامبیز نوروزی، حقوقدان و کارشناس ارشد رسانه در واکنش به آن به خبرنگار دیده‌بان ایران می گوید: انتشار خشونت در روزنامه نگاری ممنوع است چرا که ممکن است حس شهرت‌طلبی و قهرمان‌بازی در بین افراد یک جامعه را تقویت کند!
مشروح گفت وگو را در ادامه می خوانید:
*آقای نوروزی! چند روز گذشته یک ویدیویی از طرف پایگاه خبری «رکنا» مبنی بر قتل یک زن 17 ساله اهوازی به اسم منا حیدری توسط همسرش منتشر شد که تصاویر فاجعه‌بار این ویدیو باعث واکنش‌های گسترده‌ای از سوی افکارعمومی و کارشناسان شد. به نظر شما انتشار چنین ویدیوهایی به عادی‌انگاری کچنین اتفاقاتی کمک می‌کند یا برعکس باعث می‌شود مردم به عمق فاجعه پی ببرند؟
به طور کلی در عرصه اصول حرفه روزنامه‌نگاری انتشار خشونت ممنوع است. درست است که انتشار این فیلم‌ها باعث واکنش‌های بیشتری از سمت افکارعمومی خواهد شد اما باز هم این دلیل نمی‌شود که به چنین فیلم‌هایی مجوز انتشار خشونت عریان داده شود! ما در این فیلم صحنه بسیار خشنی را می‌بینیم که در آن قاتل سر یک زنی را در دستش گرفته و آن را به مردم نشان می‌دهد و نه تنها پشیمان نیست بلکه یک حس پیروزی همراه با خنده دارد! چنین صحنه‌هایی موجب بروز آثار منفی گسترده‌ای در جامعه خواهد شد. این آثار بسیار متنوع است برای مثال در گروه اجتماعی آن فرد ممکن است آن حس شهرت‌طلبی و قهرمان‌بازی را تقویت کند! یکی دیگر از آثار انتشار چنین فیلم‌هایی این است که در جامعه یک حس انزجار بسیار شدید شکل می‌گیرد! نمایش عریان خشونت ممکن است به «عادی‌سازی» خشونت منجر شود؛ به همین دلیل است که بنده و بسیاری دیگر از دوستان حقوق‌دان‌ها با اعدام در ملاعام مخالف هستیم؛ چون آن هم نمایش خشونت است. اعدام در ملاعام فقط یک مجوز قانونی دارد همین وگرنه تفاوتی با قتل ندارد. قانونی بودن خشونت بر آثار اجتماعی منفی آن اقدام اثری نمی‌گذارد. گاهی اوقات ممکن است صحنه‌هایی که خشونت محدود را نمایش می‌دهد، موجب یادگیری و یک حرکت مثبت در جامعه شود مثلا شما تصاویر اتومبیلی که در اثر تصادف کاملا از بین رفته را در فضای مجازی منتشر کنید، اگرچه چنین تصویری میتواند خشن باشد اما میتواند کی هشداری را هم به جامعه بدهد که رانندگی بد چنین آثاری میتواند داشته باشد اما در این فیلم خشونت‌بار اهواز چنین اثرات مثبتی را شاهد نیستیم. بنده معتقد هستم که انتشار این فیلم درست نبوده و با اصول حرفه روزنامه‌نگاری در تضاد است. البته شایان ذکر است که انتشار این فیلم مجوزی برای توقیف این رسانه نیست.
*سوال دیگر که برای بسیاری از فعالان پیش میآید این است که چرا برخورد فدی در خصوص این موارد شکل نمی‌گیرد. بالاخره این قضیه شادی اشتباه یک خبرنگار یا یک دبیر سرویس باشد؛ چرا باید تاوان اشتباه یک یا دو نفر از اضعای مجموعه را کل خبرنگاران آن مجموعه پس بدهند؟
اولا بنده باید عرض کنم همانطور که در رانندگی احتمال خطا و اشتباه وجود دارد؛ در کار روزنامه‌نگاری هم همواره امکان اشتباه وجود دارد که پایگاه خبری «رکنا» هم مرتکب چنین خطایی شد. اما به طور کلی به لحاظ حقوقی در این پرونده جرمی اتفاق نیفتاده یعنی انتشار این فیلم جرم نیست تا کسی مورد مواخذه قرار گیرد یا خیر! اصلا تخلفی در خصوص قانون مطبوعات اتفاق نیفتاده که پایگاه خبری «رکنا» توقیف شود. خطایی که رخ داده، تخلف در اخلاف حرفه‌ای روزنامه‌نگاری است. این را هم باید عرض کنم این یکی از مشکلات قانون مطبوعات است و هیئت نظارت کمتر بدین نکته توجه می‌کند که اگر بدین قضیه قائل باشند که نشریه‌ای تخلفی انجام داده طبق ماده 6 کل نشریه توقیف خواهد شد و در واقع از ایرادات بزرگی‌ست که به قانون مطبوعات ما وارد است.
منبع: دیده‌بان ایران
