در جمعه سیاه اصفهان چه گذشت؟/ از جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای متحصنین تا ماجرای شلیک گسترده گلوله های ساچمه ای
کشاورزان و مردم اصفهان، طی دو هفته گذشته، یکی از مدنی‌ترین و مسالمت‌آمیزترین اعتراضات عمومی در کشور را نسبت به مسئله بحران آبی در بخش ایران مرکزی و مشخصا، خشکی زاینده‌رود در حالی به نمایش گذاشتند که این اعتراضات با ورود نیروهای انتظامی و امنیتی وارد فاز خشونت‌آمیزی در روز پایانی هفته گذشته شده و متاسفانه، تعدادی مصدوم و مجروح بر جای گذاشت.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ محمد جعفری خبرنگار و روزنامه نگار در گزارشی به وقایع اخیر شهر اصفهان پرداخته و نوشته است: کشاورزان و مردم اصفهان، طی دو هفته گذشته، یکی از مدنی‌ترین و مسالمت‌آمیزترین اعتراضات عمومی در کشور را نسبت به مسئله بحران آبی در بخش ایران مرکزی و مشخصا، خشکی زاینده‌رود در حالی به نمایش گذاشتند که این اعتراضات با ورود نیروهای انتظامی و امنیتی وارد فاز خشونت‌آمیزی در روز پایانی هفته گذشته شده و متاسفانه، تعدادی مصدوم و مجروح بر جای گذاشت.
ماجرا از این قرار بود که تعدادی از کشاورزان و حق‌آبه‌داران اصفهانی از حدود دو هفته قبل با حضور در بستر خشکیده زاینده‌رود، نسبت به کمبود آب و مشکل کشت خود، دست به تحصن زده و با برپایی چادرهایی در این محل، مطالبات صنفی خود را با مردم و اهالی بومی منطقه به اشتراک می‌گذاشتند.
برپایی چادر و اتراق متحصنین در بستر زاینده رود و آغاز اعتراضات
در ابتدای این تحصن، کشاورزان شرق اصفهان؛ نخستین چادر را در زاینده‌رود برپا کرده و سپس، کشاورزان غرب این استان نیز در حمایت از آن‌ها، اقدام به استقرار چادر دوم کردند. البته این پایان اتراق متحصنین در چادرها نبود و هنرمندان اصفهانی نیز به کارزار حمایت از کشاورزان پیوسته و سومین چادر را در منطقه برپا کردند.
مطالبه اصلی بیان شده از سوی کشاورزان عمدتا حق‌آبه‌دار اصفهانی این بود که طی بیش از دو دهه گذشته به رغم داشتن سند قانونی و شرعی استفاده مالکیتی از حق آبه(از تونل کوهرنگ)، آب مورد نیاز آن‌ها تامین نشده و این مسئله، مشکلات جدی و فرسایشی را در روند کشت و برداشت محصول برای‌شان پدید آورده است.
سال‌هاست درباره فرونشست زمین هشدار می‌دهیم و گوشی بدهکار آن نیست
در همین رابطه، یکی از کشاورزان متحصن اصفهانی در گفتگویی با امتداد، ضمن اشاره به مسئله فرونشست زمین در مناطقه مختلف این استان، اظهار داشت: ماجرای فرونشست زمین که اخیرا توسط بسیاری از کارشناسان مطرح شده و رسانه‌ها و افکار عمومی بر آن حساس شده‌اند، مسئله‌ای است که ما سال‌هاست، بخصوص در منطقه شرق و سمت ورزنه که کویری‌تر بوده، می‌بینیم و در مورد آن هشدار می‌دهیم، اما گوشی بدهکار آن نیست.
وی ادامه داد: متاسفانه، دزدی قابل توجهی به واسطه حفر چاه‌های غیرمجاز، برداشت غیرقانونی آب و البته به واسطه اقدامات مافیای آب در حوزه صنعت از حق‌آبه آن‌ها صورت می‌گیرد و باید فکری اساسی به حال آن کرد.
آغاز همراهی مردم با اعتراضات از زبان یک فعال مدنی در اصفهان
یکی از فعالان مدنی و سیاسی که از ابتدای شکل‌گیری تحصن کارگران و آغاز اعتراضات مردمی به صورت میدانی و از نزدیک در جریان ماوقع مسائل اخیر قرار داشته در این باره به امتداد، گفت: در آغاز تحصن کشاورزان و از حدود دو هفته قبل، حدود ۱۰ نفر از آن‌ها به صورت شبانه در چادر حضور داشته و سایر کشاورزان از ابتدای روز به آن‌ها اضافه می‌شدند. به هر میزان که از آغاز تحصن فاصله گرفتیم، رفته رفته بر تعداد کشاورزان و متحصنین نیز افزوده شد.
وی ادامه داد: نکته جالب توجه اینکه تعداد زنانی که در کنار کشاورزان حاضر شده و در جریان مطالبات آن‌ها قرار می‌گرفتند زیاد بود و ظاهرا دغدغه محیط‌زیستی زنان از دیگر اقشار بیشتر بود.
این فعال مدنی، اضافه کرد: نکته جالب توجه دیگر در این تحصن، پختن نذری توسط متحصنین بود و هر روز با تهیه آش و سمنو مردم را دور هم جمع می‌کردند. با شکل‌گیری همین گعده‌های مردمی بود که افکار عمومی با مطالبات کشاورزان بیشتر آشنا شده و گفتگوهای خوبی صورت می‌گرفت. در طول همین دو هفته نیز، این گفتگوها مدام ادامه داشت و نقش قابل توجهی در تجمیع نظر مردم با مطالبات کشاورزان ایفا کرد.
جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای تجهیز چادر متحصنین
وی در ادامه نیز، گفت: با گذشت چند روز از تحصن کشاورزان به دلیل نمناکی بستر زاینده‌رود و سرمای هوا در شب، برخی از متحصنین دچار کسالت شده بودند و مردم با مواجه شدن با این وضعیت به صورت خودجوش وارد عمل شده و با جمع‌آوری کمک‌های مردمی، نسبت به تجهیز چادرها به موتور برق، وسایل گرمایشی، تامین تعدادی صندلی و سایر وسایل اقدام کردند.
شگفتی مسئولین از جمعه درخشان اعتراض مدنی مردم به خشکی زاینده‌رود
وی، همچنین در ادامه با اشاره به حضور چندهزار نفره مردم در جمع کشاورزان و اعتراضات ۲۸ آبان‌ماه، یادآور شد: این گفتگوها و تجمعات در بستر زاینده‌رود ادامه داشت تا اینکه با فراخوان کشاورزان، تجمع هزاران نفر از مردم اصفهان را در این محل و در مجاورت پل خواجو شاهد بودیم. اعتراضاتی که البته باعث شگفتی مسئولین امنیتی نیز شد و ظاهرا ارزیابی از برپایی آن از پیش نداشتند.
این فعال مدنی، خاطرنشان کرد: در فاصله برپایی چادرها تا تجمع چندصدهزار نفره مردم در ۲۸ آبان، اتفاقات جالبی شکل گرفت که تصور عمومی بر این بود که ظاهرا سیستم توانسته به درک درستی از مطالبه معترضین رسیده و آن را به رسمیت بشناسد.
وی، اضافه کرد: نکته قابل توجه در این اعتراضات، بافت مذهبی متحصنین بود. به این صورت که بسیاری از کشاورزان از خانواده شهدا و جانبازان بوده و در اثبات وفاداری خود به انقلاب، کارنامه روشنی داشتند.
آتش زدن درخت‌های ۷۰ ساله که به دلیل بی‌آبی خشک شد
وی، یادآور شد: از دیگر نکات جالب توجه و البته، تلخ این تحصن به آتش کشیدن درخت‌های ۵۰ تا ۷۰ ساله کشاورزان بود که به گفته آن‌ها به دلیل بی‌آبی و خشکسالی در منطقه خشک شده بودند.
اعتراض مسالمت‌آمیز و مشارکت نیروی انتظامی در نظم‌دهی به تجمع
این فعال مدنی، همچنین در ادامه با اشاره به حضور نیروی انتظامی در تجمع ۲۸ آبان و نقش آن، اظهار داشت: ما در تجمع چندین هزار نفره مردم، نه یگان ویژه دیدیم و نه ردی از مانور نیروهای گارد پیدا بود. اتفاقا، نیروی انتظامی و پلیس با حضور در دهانه‌های پل خواجو، اقدام به نظم‌دهی به اعتراض کرده و با هدایت مردم از سقوط احتمالی افراد به پائین جلوگیری کردند.
وی، ادامه داد: نوعا شعارهای رادیکالی را هم در این تجمع شاهد نبودیم و عموم شعار معترضین درباره مسائل آب و محیط زیستی اصفهان بود. بر این اساس، اینکه بعضا مواردی درباره شعارهای تند مردم در برخی از رسانه‌ها گزارش شده، شخصا شاهد آن در این روز نبودم.
توافق برخی از متحصنین با استانداری و واکنش کشاورزان
این فعال مدنی با اشاره به اتفاقات بعد از قرائت بیانیه توافق با استانداری در جمع کشاورزان، یادآور شد: پس از قرائت این بیانیه، حوالی ساعت ۴عصر چهارشنبه بود که در خبرها آمد، چادرهای کشاورزان جمع‌آوری شده و ظاهرا تحصن خاتمه پیدا کرده است. اما با این اتفاق، تشنج شدیدی در میان کشاورزان وجود داشت. این مسئله، مورد اعتراض شدید کشاورزان قرار گرفته و مورد اجماع آن‌ها نبود. ضمن اینکه بر خلاف اخبار منتشر شده، چادرهای کشاورزان، همچنان در زاینده‌رود برپا بود.
وی اضافه کرد: کشاورزان، مدام می‌گفتند که بین ما اختلاف انداختند و ما در همه این سال‌ها متحد بودیم. اکثر آن‌ها نیز بر این موضع بودند که اگر خون‌شان هم ریخته شود از این مطالبه خود عقب نخواهند نشست. این کشاورزان، می‌گفتند که ما در این سال‌ها، تراکتور و ماشین‌آلات را در کنار احشام خود فروخته‌ایم و اصطلاحا، چیزی برای از دست دادن نداریم.
اعتراض کشاورزان به عدم حضور رئیسی، نمایندگان و امام جمعه اصفهان در میان متحصنین
دیگر فعال مدنی اصفهانی در روایت خود از این اعتراض کشاورزان پس از قرائت بیانیه شورای میرآب و نمایندگان صنفی به امتداد، گفت: یکی از اعتراضات کشاورزان پس از قرائت این بیانیه توافق، این بود که چرا رئیس دولت، نمایندگان اصفهان و امام جمعه این استان در میان متحصنین حاضر نشده و پای صحبت‌های آن‌ها پس از دو هفته نمی‌نشینند.
وی افزود: کشاورزان در این اعتراض می‌گفتند که اگر مسئولین در میان متحصنین حاضر نشوند از مردم خواهند خواست تا با حضور و حمایت خود، صدای آن‌ها را به گوش مسئولین برسانند. در ساعات پایانی روز چهارشنبه بود که نزدیک به ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر از مردم نیز در میان متحصنین حاضر شده و شعارهایی را در حمایت از آن‌ها سر می‌دادند.
کشاورزان، آتش گرفتن چادرها به دست اراذل و اوباش را قبول ندارند
این فعال مدنی، همچنین با اشاره به بحث آتش گرفتن چادرهای متحصنین، یادآور شد: این مسئله، البته اتفاقی نیست که اطلاعات دقیقی از آن داشته باشم. اما در فیلمی هم که از این اتفاق منتشر شده، مشخص است که دو نفر در ساعت ۳:۳۰دقیقه نیمه شب با موتورسیکلت از صحنه خارج می‌شوند و پس از آتش گرفتن چادرها، یگان‌های ویژه وارد بستر زاینده رود می‌شوند.
وی، اضافه کرد: این مسئله، البته مورد قبول کشاورزان نبوده و اعتقاد دارند که این اقدام توسط عناصر مشکوک که قصد جمع‌آوری چادرها را داشتند، صورت گرفته است. کما اینکه کشاورزان پس از آتش گرفتن چادرها در بامداد پنجشنبه مدام از مردم درخواست داشتند تا در میان آن‌ها بمانند و به خاطر بیم جان، متحصنین را در پنجشنبه شب، تنها نگذارند.
جمعه سیاه به روایت یکی از فعالین سیاسی اصفهان
یکی از فعالین سیاسی اصفهانی، ضمن اشاره به تحولات و حوادث این شهر در جمعه گذشته، اظهار داشت: کل اعتراضات کشاورزان، حول منطقه پل خواجوی شهر از ابتدا دنبال می‌شد. روز پنجشنبه وقتی از سمت جنوب پل قصد تردد داشتم، دیدم که نیروهای یگان ویژه کل پل را مسدود کرده و چادرهای کشاورزان نیز به طور کامل جمع‌آوری شده است.
وی، اضافه کرد: از روز پنجشنبه، تقریبا یک فضای امنیتی در شهر ایجاد شد و این احتمال وجود داشت که با توجه به فراخوان کشاورزان در روز جمعه و در صورت حضور مردم، شاهد تنش‌هایی بین معترضین و نیروهای انتظامی و امنیتی باشیم.
۹ صبح روز جمعه
این فعال سیاسی، تصریح کرد: حوالی ساعت ۹صبح جمعه، نیروهای یگان و گارد به صورت پیاده و موتوری اطراف پل خواجو مستقر شده و اجازه تردد به مردم نمی‌دادند. آنچه به شخصه دیدم، این بود که مردم معترض، بدون در دست داشتن هیچ وسیله یا سلاحی به سمت محل تحصن کشاورزان حرکت می‌کردند. نیروهای یگان با باتوم و به وسیله موتور به سمت مردم هجوم آورده و با زدن آن‌ها، سعی در متفرق کردن جمعیت معترض داشتند.
پیوند طبقه متوسط و فرودست در کف زاینده‌رود
وی، افزود: رفته رفته بر تعداد افراد در چهار طرف پل افزوده می‌شد و همین حضور باعث برگزاری تجمعات پراکنده معترضین در بستر زاینده‌رود شده بود. شعارهایی از جنس محیط زیست، اتحاد با سایر مناطق از جمله مردم چهارمحال بختیاری، شهرکرد و یزد و مسائل آبی از سوی معترضین سرداده می‌شد.
این فعال سیاسی، یادآور شد: بافت زاینده‌رود به این صورت است که بالای شهر و جنوب شهر اصفهان را قطع کرده و با این اعتراضات به نوعی، مردم شمال و جنوب اصفهان از طبقه متوسط و فرودست به هم پیونده خورده بودند. ضمن اینکه افراد به شدت مذهبی هم در میان معترضین حضور داشتند.
وی، اضافه کرد: با تشدید شعارها، نیروهای یگان ویژه با شلیک گاز اشک‌آور و تیرهای هوایی، سعی در متفرق کردن معترضین و مردم داشتند و کار به خشونت کشیده می‌شد. حتی پس از متفرق شدن مردم به دلیل شلیک گاز اشک آور، جمعیت متفرق شده به سمت خیابان‌های مجاور نیز دوباره توسط یگان‌های موتوری مورد هجوم قرار گرفتند.
ساعت ۱۳، اطراف زاینده‌رود
این فعال سیاسی، یادآور شد: این اعتراضات به صورت پراکنده در اطراف زاینده‌رود تا حوالی ساعت ۱ بعد از ظهر ادامه داشت و در این حوالی به شدت شاهد بازداشت افراد و انتقال آن‌ها بودیم. برخی از نیروهای یگان ویژه حتی به سمت موتورسیکلت‌سواران هجوم آورده و آن‌ها را مورد ضرب و شتم قرار دادند. به هر میزان که یگان‌های ویژه به سمت خشونت حرکت می‌کردند، شاهد شعله‌ور شدن آتش خشم از سوی مردم هم بودیم.
شلیک با گلوله‌های رنگی و ساچمه‌ای
وی همچنین با اشاره به شلیک به معترضین با گلوله‌های ضدشورش، اضافه کرد: افرادی را در میان معترضین می‌دیدیم که به زمین افتاده و مدام فریاد می‌زدند که مورد اصابت ساچمه قرارگرفته‌اند. به هر میزان هم که زمان از اعتراضات می‌گذشت، شدت برخورد با معترضین نیز بیشتر می‌شد. کما اینکه حتی نیروهای یگان، افرادی که قصد تماشای اتفاقات را داشتند را هم با باتوم متفرق می‌کردند. حتی چند نفر از افراد در کنار زاینده‌رود افتاده و مورد اصابت گلوله‌های ساچمه‌ای و رنگی قرار گرفته بودند.
بعد از ظهر جمعه و ورود نیروهای ضد شورش از پایتخت
این فعال سیاسی، ادامه داد: حوالی عصر جمعه بود که تعدادی از یگان‌های ضد شورش با ادوات لجستیکی وارد اصفهان شدند و آن‌ها را حوالی صدا و سیمای استان اصفهان و در نزدیکی پل خواجو دیدیم. حوالی شب، فضای شهر به شدت امنیتی شده بود و تنها می‌توانستید، نیروهای لباس شخصی و گارد را در مسیرهای منتهی به زاینده‌رود ببینید. احتمالا، عمده دستگیری‌ها و آسیب‌ها نیز در همین حوالی رخ داد.
فضای آرام در اصفهان و مطالبات بر جای مانده
وی همچنین در پایان نیز با اشاره به وضعیت کنونی در اصفهان، تصریح کرد: از بامداد جمعه و صبح شنبه به این سمت، نیروهای یگان ویژه از منطقه فاصله گرفتند و الان، تقریبا شاهد فضای آرام در اصفهان هستیم. با این همه، مطالبات عمومی که زمینه‌ساز این اعتراضات بود، کماکان پابرجا مانده و مسئولین در کنار این برخوردها، باید فکری هم برای حل و فصل این مشکلات داشته باشند.
منبع: امتداد
