دلایل خشکی زاینده رود چیست؟

 به گزارش سایت دیده بان ایران؛ اعتراض مردم و کشاورزان اصفهان در روزهای گذشته دامنه وسیع تری به خود گرفته است. یکی از دلایل گسترده تر شدن اعتراضات عدم توجه  مسئولان به خشکی این رودخانه دائمی و سیاسی نگریستن به بحران آبی فلات مرکزی ایران است.

ینابر گرارش دیده بان ایران؛ گمانه زنی هایی درباره ریشه خشکی رودخانه دائمی فلات مرکزی ایران مطرح شده اکو ایران در گزارشی درباره همین موضوع نوشت: بیش از 10 روز است که اصفهان شاهد اعتراض اهالی این شهر نسبت به خشک شدن زنده رود است؛ اهالی اصفهان سیاست های اشتباهی که در طول سالهای گذشته اجرا شده را عامل این خشکسالی می دانند و با اینکه معاون اول رییس‌جمهور در واکنش به تجمع  مردم اصفهان و کشاورزان این استان به وزرای نیرو و جهادکشاورزی دستور داد تا در اسرع وقت نسبت به حل مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری اقدام کنند، اما این دستور هم نتوانست مردم را از بستر خشک زاینده‌ رود دور کند. 

خشکی زاینده رود تمام جغرافیای اصفهان را درگیر کرده است، از یک سو فرونشست زمین و از سوی دیگر کم آبی موجب شده تا این تفکر در میان اهالی این شهر به وجود آید که کمبود آب در زاینده رود و خشک شدن آن از اهمیت چندانی در میان سیاسیون برخودار نیست. در روزهای اخیر  درخواست کشاورزان برای دریافت حق‌آبه شکل جدیدی پیدا کرده است. برخی کارشناسان اعتقاد دارند اگر در گذشته چاره ای برای شرایط بحران آب و تغییر سیاست و رویکرد الگوی کشت صورت می گرفت الان شاهد این خشم نبودیم.    

ریشه خشکی زاینده رود کجاست؟

شاید کم آبی که در پی کاهش بارش باران در کشور به وجود آمده را بتوان یکی از دلایل بحران در اصفهان (همانند سایر شهرها) دانست، اما در مجموع می توان گفت بخشی از بحران زاینده رود به رفتار سیاسیون در دوره های قبل باز می گردد،  سیاسیون به اشکال مختلف در قالب روند انتقال آب زاینده رود به شهرهای دیگر و به همزدن الگوی حق آبه این رودخانه  مشکل ساز شده اند. از سوی دیگر برخی سوءمدیریت‌ها موجب شده این رودخانه دائمی در فلات مرکزی ایران به رودخانه‌ای فصلی و مقطعی تبدیل شود، بطوریکه در برخی از فصول سال تنها شاهد سرازیر شدن آب در زاینده رود هستیم و در بخش اعظمی از سال این رودخانه در خکشی بسر می برد.  

 اما در کنار بحران کم آبی بارگذاری بیش از حد ظرفیت و به عبارت دیگر برداشت بیش از حد آب به خصوص در بالادست و سرشاخه ها و به طور کلی توسعه بیش از توان سرزمین در حوضه زاینده رود چه در بخش صنعت و چه در بخش کشاورزی، وضعیت موجود زاینده رود را به وجود آورده است.

 علاوه بر این، شهر اصفهان بدون در نظر گرفتن ظرفیت محیطی در حال رشد است که نتیجه آن افزایش  مصرف آب شرب است. به همین دلیل از ساخت و سازهای بی رویه در حاشیه زاینده رود نیز می توان به عنوان عامل بعدی خشک شدن آن یاد کرد. بطوریکه ساخت و ساز بی‌رویه همراه با آلودگی آب به همراه عدم مدیریت فضای شهری – روستایی نیز در این بحران اثرگذار بوده است.

این عوامل به همراه انتقال بخشی از آب زاینده رود به استان یزد و شهرستان کاشان دست به دست هم داده اند تا زاینده رود رو به خشکسالی رود.

همچنین چندپاره بودن مدیریت در زاینده رود باعث شده تا علاوه بر عوامل طبیعی مسائل مدیریتی نیز بر بقای این رود اثر گذارد، رودی که بی شک حیات شهر شهروندان اصفهان از نظر گردشگری و گذران اوقات فراغت به آن وابسته است؛ به همین دلیل خشکی زاینده‌رود برای مردم غیرکشاورز اصفهان هم که این رودخانه را بخشی از هویت شهر خود می‌دانند، دردناک است و هر سال با جاری شدن آب در آن شادمانی می‌کنند و از خشکی آن گلایه دارند.