آیت الله آملی لاریجانی: ما بسیاری از نظریه های علوم پایه در غرب را قبول نداریم/ آیا میتوانیم با اقتصاد لیبرالی است کار کنیم؟
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در اقتصاد لیبرالی مبانی مختلفی حاکم است که از جمله آنها میتوان به نفع گرایی اشاره کرد؛ سوال من این است که آیا میتوانیم با اقتصادی که بر اساس نفع گرایی است کار کنیم؟ چرا باید اینگونه عمل کنیم؟ آیا در چارچوب معارف قرآنی، نفع گرایی وجود دارد؟ بسیاری از علوم پایه در غرب بر پایه نظریههایی است که ما اصلا آنها را قبول نداریم.
به گزارش دیده بان ایران؛ آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش از ظهر چهارشنبه در آیین آغاز سال تحصیلی دانشگاه امام صادق (ع) با تاکید بر اینکه وضعیت نظام جمهوری اسلامی اقتضا میکند که هم دانشگاههای ما و هم حوزههای علمیه برای ساختار سیاسی و حکمرانی و مقام اجرا، تربیت نسل و نیروی انسانی کارامد، متدین و با اخلاص داشته باشند، گفت: در همه جای دنیا اینگونه است اما فرق ما این است که ما با جهاد جهادگران و امام و خون شهدا نظامی را برپا کردیم که بر پایه دین و توحید است. ما نظامی هستیم که قبول کردیم این انجام بر اساس قرآن و سنت است؛ اینجا هم حوزههای علمیه مسئولیت عظیمی داشته و دارند و هم دانشگاهها؛ امروز دانشگاههای ما مملو از اساتید و دانشجویان متدین است اما مشکلی که وجود دارد این است که بسیاری از علومی که داریم بر اساس دیگری بنیان گذاری شدهاست.
وی افزود: اشکال کار علاوه بر مدیریت ناصحیح که حتماً وجود دارد، فکری و نظری است؛ امروز بخشی از مسئولین و مدیران ما فکر و ذهنشان این است که بسیاری از امور کاری به دین ندارد و مربوط به علم است؛ من فکر میکنم که این خاماندیشی و ساده انگاری به تمام معناست. عدهای مترصد تحول علوم انسانی هستند اما عدهای در مخالفت با این حرف میگویند از ابتدای انقلاب عدهای میخواهند از قرآن تئوری اقتصادی دربیاورند و این امکان پذیر نیست. آنها میگویند ثبوتاً نمیشود از کتاب قرآن و سنت، نظریات اقتصادی، جامعهشناختی و ... دربیاوریم و ادعای اینکه علم بی طرف است را مطرح میکنند؛ امروز هم هنوز عدهای این حرفها را میزنند. در ابتدای انقلاب یکی از روشنفکران که صاحب قلم بود معتقد بود که از علوم ارزشی نمیتوان علم درآورد؛ امروزه بطلان این حرفها برای کسانی که در فلسفه علوم فعالیت کردهاند، آشکار است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه خودباختگی در مقابل حرف علمای غربی و شرقی دلیلی ندارد، گفت: سخن ما یک حرف است و آن استدلال فلسفی است؛ فیلسوفان معروف دنیا ساده انگاری میدانند که بگوییم علم نسخهای بدون دخالت هیچ پیشفرض و مانند آینه است؛ چراکه هر علمی از دریچههای مختلف با بیرون از خود اعم از پیشفرضهای مذهبی و سنتی ارتباط دارد و نمیتوان گفت که ایمان انسان بطور کلی هیچ ارتباطی با علم او ندارد، بلکه تمام علوم ارزشی به نحوی علم را در چنته خود قرار دادند.
آملی لاریجانی با بیان اینکه «ما روانشناسی و اقتصاد بدون اعتنا بر ارزش نداریم»، اظهار کرد: ما برای اینکه یک تحول مستدل داشته باشیم هم باید علم را خوب بشناسیم و دریچههای اخلاقی و معرفتیای که میتواند به آن ورود کند را بویژه در علوم انسانی بشناسیم. در اقتصاد لیبرالی مبانی مختلفی حاکم است که از جمله آنها میتوان به نفع گرایی اشاره کرد؛ سوال من این است که آیا میتوانیم با اقتصادی که بر اساس نفع گرایی است کار کنیم؟ چرا باید اینگونه عمل کنیم؟ آیا در چارچوب معارف قرآنی، نفع گرایی وجود دارد؟ بسیاری از علوم پایه در غرب بر پایه نظریههایی است که ما اصلا آنها را قبول نداریم.
رئیس هیئت امنای جامعة الامام الصادق (ع) گفت: دانشگاه امام صادق (ع) یکی از مغتنمترین فرصتها برای ایجاد تحول در علوم انسانی است. مسئولان این دانشگاه باید مسأله دخالت و ایجاد تحول در علوم انسانی را جدی بگیرند؛ در این دانشگاه هم اساتید و هم دانشجویان هم علوم رسمی را در بهترین سطح فرامیگیرند و هم در کنار آن با معارف اسلامی آشنا میشوند و این بهترین راه برای ایجاد تحول است.
آملی لاریجانی با تاکید بر لزوم ایجاد تحول در ابزار استنباطات فقهی، گفت: نه فقط شناخت علم غربی یک جهاد طولانی میخواهد، بلکه شناخت معارفی که منجر به تحول در علوم شود نیز نیاز به جهاد دارد. اینکه چگونه از کتاب و سنت برای اقتصاد و جامعه شناسی خود استفاده کنیم، نیاز به کار جهادگونه دارد. تحول در علوم کار بسیار بزرگی است، اما ما در دانشگاهها و حوزههای علمیه افراد بزرگی داریم؛ بر همین اساس استدعا دارم دانشگاه امام صادق (ع) با داشتن مقتضیات مورد نیاز، مسأله تحول در علوم را جدیتر بگیرد. باید در کنار مطالعه در آثار دیگران، استقلال ایمانی و فکری خود را نیز حفظ کنیم.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه «حب و محبت اهل بیت(ع) راه نجات همه انسانها و کلید معرفت حق متعال است» اظهار کرد: باید از هر فرصتی برای تقرب به ساحت اهل بیت (ع) استفاده کنیم.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: امام شناسی، خود شناسی کامل است و اگر به طرف شناخت ائمه اطهار (ع)حرکت کنیم، به سمت خودشناسی نیز حرکت کردهایم؛ از سویی دیگر معرفت حقیقت انسانی به شناخت امام نیز کمک میکند؛ بر همین اساس همه ما لازم است از ایام خاص برای شناخت اهل بیت و انس با حقیقت عالم هستی استفاده کنیم. انس با حقیقت انسانی در پیشرفت کمالات انسانی تاثیرات بسیاری دارد و باید بدانیم اگر توانستیم این انس را برقرار کنیم، امورات ما از درون اصلاح خواهد شد.
آملی لاریجانی همچنین با اشاره به درگذشت آیتالله حسن زاده آملی گفت: ایشان سالیان سال در همه جوانب در جهاد و انسانی پاک باخته، متواضع و همواره حائز ادب در محضر رب بود. او انسانی وارسته بود و نسبت به شاگردانش مانند پدری عطوف بود. آیت الله حسنزاده آملی از ستارگان عالم علم جهان اسلام بود. امیدواریم که در طی طریق این عالمان بزرگ، عدهای از میان دانشجویان و اهل حق بدرخشند.
منبع: ایسنا