اصلاح سبک رانندگی از عوامل مهم در کاهش تصادفات است
مجتبی ترکارانی، جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی گفت: عوامل متخلفی در بررسی علت‌شناسی تصادفات وجود دارد که اهمیت و وزن هریک از آن‌ها در جوامع متفاوت است، به طوری که ترکیبی از نبود زیرساخت‌ها، افزایش ترافیک روزانه همراه با سبک غلط و رانندگی احساسی امکان بروز تصادفات را بسیار بیشتر می‌کند.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، مجتبی ترکارانی، جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی اظهار کرد: پویش‌های اجتماعی مانند نه به تصادف از این نظر که می‌توانند با تمرکز بر سبک فرهنگ و همچنین به اصلاح شیوه‌های ناایمن رانندگی کمک کند، موثر است اما برای کاهش میزان تصادفات به سایر عوامل هم باید توجه شود.
وی بیان کرد: تصادفات جاده‌ای یکی از مهمترین عوامل مرگ انسانها در جهان و ایران است، به طوری که سالانه بیش از بیست هزار نفر بر اثر این اتفاقات قربانی می‌شوند، در وضعیتی که خود قربانی در بسیاری از موارد کمترین سهم و تقصیر را در این ماجرا داشته و به خاطر سهل انگاری و هیجان خواهی و ماجراجویی دیگران و یا نبود زیر ساخت‌ها و نبود کیفیت مناسب وسایل نقلیه قربانی می‌شود، این تصادفات غیر از کشته شدن هزاران انسان دارای پیامدهای خاص اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی می‌باشد که اهمیت پرداختن به آن را دوچندان می‌کند.
این پژوهشگر اجتماعی بیان کرد: تصادفات در سطح کلان هزینه‌های زیادی را به نظام‌های درمانی و بیمه‌ای کشور، نظام اداری، قضایی و خانواده‌ها تحمیل می‌کند، منابع انسانی توانمند سازمانها و ادارات و بنگاه‌ها را خانه‌نشین و یا از کار افتاده می‌کند، خانواده‌ها نیز سرپرست و یا عزیزان خود را در تصادفات از دست می‌دهند که غم آن تا پایان عمر با خانواده‌ها باقی می‌ماند.
ترکارانی اضافه کرد: همچنین افزایش تعداد معلولان و نقص عضو که سالانه هزینه‌های زیادی به نظام درمانی، سلامت و بیمه‌های تامین اجتماعی و نهادهای حمایتی بهزیستی و خانواده‌ها وارد می‌کند.
وی ادامه داد: بسیاری از خانواده‌ها سرپرست خود را از دست داده یا ناتوان می‌شوند و این به نوبه خود خانواده را وارد چرخه فقر نموده و ممکن است دیگر امکان خروج از چرخه فقر و گرفتاری وجود نداشته باشد، درکنار این موارد تعداد بالای تصادفات به نوعی غم و اندوه ناشی از فقدان این افراد را به خانواده‌ها تزریق می‌کند به خصوص که معمولا بیشتر این افراد در ترکیب سنی بین ۲۰تا ۴۰ سال و نسبتا جوان هستند و نبود انها به غیر از پیامد اقتصادی حاوی مشکلات عاطفی و روانی برای خانواده هاست که چه بسا ترمیم‌پذیر نخواهد بود.
این استاد دانشگاه با اشاره به عوامل و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی موثر در بروز تصافات جاده‌ای یادآور شد: در این تحلیل سعی می‌شود بر حسب شرایط اقتصادی و اجتماعی لرستان به عوامل موثر در بروز تصادفات پرداخته و برحسب آن نیز راهکارهایی ارائه شود.
ترکارانی افزود: دلیل اول به ضعف زیر ساخت‌های جاده‌های مناسب با حجم و نوع ترافیک در مسیرهای اصلی و فرعی مربوط می‌شود، به طوری که بعضی از مسیرها فاقد استانداردهای لازم برای یک سفر ایمن هستند و یا این مسیرهای ارتباطی متناسب با شرایط ترافیکی و نوع و حجم وسایل نقلیه موجود در جامعه توسعه پیدا نکرده است.
وی ادامه داد: اینجاست که وقتی تعداد وسایل نقلیه یا تعداد سفرها بیشتر می‌شود احتمال تصادف بالا می‌رود، به خصوص در مسیرهای بین استانی که زیرساخت لازم را نداشته ولی به نوعی ترانزیت بین المللی را تجربه کند، مانند جاده کرمانشاه به خوزستان از مسیر شهرستان‌های پلدختر و کوهدشت که خط انتقال تانکرهای سوختی عراقی و سایر کشورهای هم سایه است و سالانه مواردی زیادی از تصادفات جاده‌ای استان را شامل می‌شود و به خصوص در زمانهایی خاص این ترافیک چند برابر شده و به طور طبیعی نیز آمار تصادفات بسیار بیشتر خواهد شد.
این جامعه‌شناس اظهار کرد: عامل دوم به ریشه‌های فرهنگی موجود در جامعه ما بر می‌گردد، خرده فرهنگ‌های مخصوص جوانان وجود دارد که به سرعت بالا و نقض قوانین راهنمایی و رانندگی و سبقت گرفتن و زود رسیدن به مقصد را نوعی ارزش مرد سالارانه و قدرت مردانگی تعریف کرده و الگویی از رانندگی می‌سازد که چنین رفتارهایی را تشویق و افراد محتاط و مقید و قانون گرا و حتی رانندگی زنان را تحقیر و تمسخر می‌نماید.
ترکارانی افزود: این خرده فرهنگ در این شرایط اقتصادی با پدیده شوتی هم آواز شده و در نبود مشاغل پایدار و با ثبات و اقتصاد ناسالم جوانان بسیاری از استانهای غرب کشور به سمت پدیده شوتی کشیده شده‌اند و این خرده فرهنگ جوانان در رانندگی خود را به صورت هیجان طلبی و یا ترس و گریز از دست ماموران خود را در رانندگی با سرعت بالا و نقض هنجارها و قوانین رانندگی نشان می‌دهد، به طوری که این افراد نه فقط جان خود را به خطر می‌اندازند بلکه بسیاری از افراد بی‌گناه کنار جاده و ماموران پلیس نیز قربانی بی‌احتیاطی و قانون گریزی این افراد می‌شوند.
وی گفت: در سبک زندگی شوتی‌گری شگرد و مهارت‌های دور زدن پلیس و ایست‌های بازرسی و تخلفاتی نظیر تغییر در پلاک ماشین بین رانندگان به اشتراک گذاشته و تکثیر می‌شود، به طوری که امکان برخورد با این رانندگان بسیار دشوار شده و خود را مقید به اطاعت از قوانین راهنمایی و رانندگی نمی‌دانند.
این جامعه‌شناس بیان کرد: از منظر اجتماعی نیز به خاطرکاهش سطح درآمدها بسیاری از رانندگان مجبور هستند که ساعات بیشتری در روز کار کنند، این مقدار از حجم بالای کار همراه با نبود فراغت و استراحت و تغذیه مناسب باعث شده که میزان رشد آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد در میان رانندگان افزایش یافته و باعث شود که امکان تصادف در انها افزایش یابد.
ترکارانی اضافه کرد: داشتن استرس و اضطراب و مشغله‌های فکری ناشی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی روزانه باعث شده که افراد نتوانند از تمرکز لازم برای رانندگی برخوردار بوده و این‌عدم تمرکز باعث ایجاد مشکل و تصادف شده و نه فقط خود را بلکه دیگران را قربانی نموده است.
وی افزود: موضوع بعدی به بازدارنده نبودن چ جریمه‌های رانندگی و اقتصادی بودن جرم بر می‌گردد، به طوری که این جریمه‌ها برحسب طبقات اجتماعی و نوع مشاغل دیگر بازدارندگی لازم را ندارند، با بالارفتن تورم ارزش اقتصادی جریمه کم شده و جرم اقتصادی می‌شود، به طوری که برای فرد تخلف از قانون اقتصادی به صرفه و یا ناچیز است.
این نویسنده و پژوهشگر اجتماعی گفت: علاوه بر اینها باید به ناایمن بودن وسایل نقلیه تولیدی کارخانجات و ضعف کیفیت و نداشتن استانداردهای لازم و نبود نظارت لازم در ساخت ماشین‌های جدید اشاره کرد، بسیاری از این خودروها در همان سالهای اول کار دچار مشکل می‌شود و بسیاری از مردم نیز به خاطر فقر اقتصادی توان سرویس، تعمیر و نگهداری لازم از وسایل نقلیه خود را ندارند و ضعف کلی این ماشین‌ها خودش را در تصادفات رانندگی نشان می‌دهد که ماشین‌ها از سیستم ترمز مناسب برخوردار نبوده اند.
ترکارانی در خصوص راهکارهای کوتاه مدت و بلند مدت در جهت کاهش تصادفات جاده‌ای افزود: استفاده از فناوری‌های به روز مانند نصب دوربین‌های پایش تصویری در مناطق مختلف شهری و جاده‌ای و تحلیل اطلاعات این تصادفات به وسیله سیستم هوش مصنوعی و کاربران به طوری که افراد متخلف بدانند که نمی‌تواند به آسانی از دست قانون فرار کنند، افزایش پوشش جاده‌ای به وسیله دوربین‌ها و حضور موردی پلیس در مناطق پرخطر می‌تواند در بروز تصادفات جلوگیری کند.
این جامعه‌شناس ادامه داد: علاوه بر این توسعه زیر ساخت‌های حمل و نقل در لرستان به خصوص در مسیرهای که محل عبور و مرور مسیر ترانزیت بین المللی مانند مسیر مرز عراق و خوزستان و ایلام و کرمانشاه می‌باشد، این زیر ساخت‌ها امکان حفظ ظرفیت موجود را ندارند.
ترکارانی بیان کرد: پایش دوره‌ای رانندگان برای غربالگری آن‌ها در مورد ابتلا به آسیب‌های اجتماعی و تست موقعیتی در مورد مصرف مواد مخدر صنعتی و یا مشروبات الکی رانندگان وسایل نقلیه عمومی و سنگین بسیار ضروری است.
وی اضافه کرد: در بلند مدت افزایش سطح رفاه جامعه لازم است، به طوری که نه رانندگان به خاطر نیازهای مالی مجبور به انجام رانندگی در ساعات طولانی باشند و یا به مشاغل پر ریسک مانند شوتی‌گری با همه خطرات آن روی آورند و یا ماشین بی‌کیفیت و فرسوده استفاده کنند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: آموزش و اطلاع‌رسانی در مورد خطرات رانندگی بد و پیامدهای آن برای جامعه به افراد در قالب‌ها و در سنین مختلف و مشارکت دادن جامعه در راستای نظارت بر رفتار یکدیگر به خصوص در مورد جوانان آموزش و فرهنگ‌سازی در محیط‌های آموزشی همراه با نظارت سخت گیرانه پلیس و بالابردن سطح بازدارندگی جرایم مانند توقیف ماشین و جرایم سنگین برای تخلفات می‌تواند، در این زمینه موثر باشد.
منبع: ایرنا
