سلطانی، کارشناس اقتصاد سیاسی: دلیل افزایش قیمت ارز تاثیر گذاری جنگ حماس و اسرائیل بر آزادسازی پول های بلوکه شده است/ اظهارات هیجانی مقامات ایرانی برای بازار ایران قابل توجیه نبود/ حمله حماس همچنان می‌تواند اقتصاد ایران را دستخوش تاثیرات منفی قرار دهد
سلطانی کارشناس اقتصاد سیاسی درباره تاثیر حمایت ایران از حمله حماس به اسرائیل به دیده‌بان ایران گفت:مسئله حمله حماس به اسرائیل باتوجه به اینکه یک رویداد غیرمترقبه و غافل‌گیرکننده نه تنها برای اسرائیل بلکه برای ایران و سایر کشورهای دنیا بود، شوکی را به اقتصاد ایران وارد کرد که نشانه‌هایش را در بازارهای اقتصادی مشاهده کردیم. مسئله اصلی که وجود دارد این است که باتوجه به ارتباط مستقیم سیاسی که میان ایران و فلسطین و چالش با اسرائیل وجود دارد، حمله حماس می‌تواند به صورت مستقیم و گسترده اثراتی روی اقتصاد ایران بگذارد و آن را دچار چالش کند.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ حمله غیرمنتظره حماس به اسرائیل، شوک تازه‌ای را به اقتصاد ایران وارد کرد. دلار رکورد چهار ماه گذشته خود را شکست، قیمت طلا افزایش پیدا کرد، سکه مرز 30 میلیون تومان را رد کرد و بورس هم روز یکشنبه قرمز پوش شد. هر چند پس از گذشت چند روز فشار روانی جنگ بر بازار کاهش یافت اما این سوال مطرح است چرا بازار بورس، طلا و ارز ایران تا این اندازه تحت تاثیر تحولات جنگ حماس و اسرائیل قرار گرفته است؟ از آنجا که اقتصاد ایران به طور کلی با اقتصاد جهانی مرتبط نیست دلیل واقعی آشفتگی یک هفته گذشته در بازار چیست؟ برخی کارشناسان بر این باورند که مطرح شدن نام ایران به عنوان عامل محرک حماس و گسترده شدن جنگ عامل تنش های ارزی و ریزش بورس تهران بوده است. این موضوع را دیده بان ایران با علیرضا سلطانی، استاد اقتصاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد سیاسی در میان گذاشته است.
حمله حماس می‌تواند به صورت مستقیم و گسترده اثراتی روی اقتصاد ایران بگذارد و آن را دچار چالش کند
علیرضا سلطانی کارشناس اقتصاد سیاسی درباره تاثیر حمایت ایران از حمله حماس به دیده‌بان ایران گفت: «اقتصاد ایران به مثابه یک بیمار سرطانی است که فرآیند درمانش بسیار طولانی شده و نسبت به محرک‌ها و عوامل آسیب‌زای بیرونی به شدت آسیب‌پذیر است. عمده این عوامل محرک و آسیب‌زا در نبود عوامل موثر و درمان‌کننده، خسارات جدی به اقتصاد ایران وارد می‌کند و طبیعتا فرآیند درمان را سخت‌تر و طولانی‌تر می‌کند. البته این واقعیت را نباید از یاد برد که اقتصاد ایران به دلیل برخورداری از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بنیادین قابلیت درمان‌پذیری خوبی دارد اما در نبود عوامل و محرک‌های مثبت، این عوامل و محرک‌های منفی هستند که منجر به طولانی‌تر شدن درمان و تضعیف دائم اقتصاد ایران می‌شود. این وضعیت کلی است که اقتصاد ایران به آن دچار است.»
وی ادامه داد: «مسئله حمله حماس به اسرائیل باتوجه به اینکه یک رویداد غیرمترقبه و غافل‌گیرکننده نه تنها برای اسرائیل بلکه برای ایران و سایر کشورهای دنیا بود، شوکی را به اقتصاد ایران وارد کرد که نشانه‌هایش را در بازارهای اقتصادی مشاهده کردیم. مسئله اصلی که وجود دارد این است که باتوجه به ارتباط مستقیم سیاسی که میان ایران و فلسطین و چالش با اسرائیل وجود دارد، حمله حماس می‌تواند به صورت مستقیم و گسترده اثراتی روی اقتصاد ایران بگذارد و آن را دچار چالش کند.»
اظهارات هیجانی مقامات ایرانی برای بازار ایران قابل توجیه نبود
سلطانی با اشاره به واکنش مقامات ایرانی نسبت به این اتفاق به دیده بان ایران گفت: «در این میان برخی عوامل و متغیرها ازجمله رویکرد هیجانی و اظهار نظرات مقامات ایرانی بلافاصله بعد از بروز این حمله و حمایت و تبریک آن‌ها، برای بازار ایران قابل توجیه نبود. با گذشت زمان و باتوجه به موضع‌گیری رسمی و دقیق‌تری که ازسوی مقامات ایرانی شکل گرفت که نشان از این می‌داد که ایران در پشت ماجرای این حملات قرار نداشته و از طرف دیگر اظهارات مقامات اسرائیلی و غربی مبنی براینکه مستنداتی مبنی بر دخالت ایران در این حملات وجود نداشت، فضای تاثیرگذاری منفی این رویداد بر اقتصاد ایران تا حد زیادی کنترل شد و اثرات منفی که به صورت مشخص روی بازار ارز گذاشت تا حد زیادی کم و کنترل شد که اقتصاد ایران به صورت دامنه‌دار و متوالی از ادامه این بحران تاثیرپذیر نباشد.»
حمله حماس همچنان می‌تواند اقتصاد ایران را دستخوش تاثیرات منفی قرار دهد
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه آیا ممکن است به دلیل حمایت ایران از این حمله تحریم‌هایی علیه ما صادر شود، به دیده بان ایران گفت: واقعیت این است که باتوجه به اینکه ایران خواه ناخواه در این رویداد ارتباط دارد، این موضوع همچنان می‌تواند اقتصاد ایران را دستخوش تاثیرات منفی قرار دهد. اما به نظر می‌رسد اثرات مستقیمی بر اقتصاد ایران نداشته باشد. باتوجه به اینکه دولت‌های درگیر حامی اسرائیل و حتی خود اسرائیل هم علاقه‌ای ندارند که پای ایران را به ماجرا بکشانند و جبهه جدید دیگری به وجود بیاید که منجر به جنگ فراگیر در منطقه شود، بنابراین به نظر می‌رسد اثرات طولانی مدتی روی اقتصاد ایران نخواهد گذاشت اما به نظر می‌رسد بعد از پایان جنگ و برقراری آتش بس کشورهای غربی تمهیداتی را در پیش بگیرند برای اینکه حمایت‌های ایران از حماس و کشورهای فلسطینی را محدود کنند و مجازات‌هایی در غالب تحریم‌ها در نظر بگیرند.»
سلطانی ادامه داد: «درصورت اعمال تحریم، فرآیند زمانی طولانی مدت‌تری برای اقتصاد ایران دارد باشد که باید منتظر ماند و دید این جنگ تا چه زمانی ادامه دارد و بعد از جنگ چه شرایطی در منطقه شکل می‌گیرد که به طور طبیعی بر ایران و اقتصاد ایران تاثیرگذار است.»
وی در پیش‌بینی خود از مدت زمان این جنگ بیان کرد: «به نظر نمی‌رسد چندان طولانی مدت باشد. چراکه منافع قدرت‌های بزرگ هم ایجاب نمی‌کند که طولانی مدت شود. ممکن است طرفین در آینده نزدیک در فرآیند آتش‌بس قرار گیرند اما در بحث پس لرزه‌های این جنگ ممکن است یک سلسه بده بستان‌ها و زد و خوردهای سیاسی و اقتصادی میان حامیان طرف جنگ شکل گیرد که این هم نمی‌تواند بلند مدت باشد. به باور من روند تحولات پس از این برخوردهای جدی، سخت و پرهزینه‌ای برای طرفین جنگ و کشورهای منطقه وجود دارد، به سمت ایجاد صلح و ثبات در منطقه می‌رود.»
جنگ حماس و اسرائیل بر فرآیند مذاکرات ایران و آمریکا درخصوص آزادسازی منابع مالی تاثیر دارد
این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه حمایت ایران از حماس تاثیری در آزادسازی منابع بلوکه شده ایران و مذاکرات ندارد، گفت: «این رویداد با همه جوانب و ابعادش؛ چه الان که در شرایط جنگ هستیم و چه پس از آن، می‌تواند فرآیند مذاکرات ایران و آمریکا را درخصوص آزادسازی برخی منابع مالی دستخوش تغییر قرار دهد. اما در بلند مدت به نظرم این اتفاق نخواهد افتاد چراکه هردو طرف به این مذاکرات و نتایج آن نیاز دارند. ایران به دلیل نیاز به منابع ارزی جهت کننترل اقتصاد و شرایط بحرانی و ایالات متحده هم به دلیل نیازهای سیاسی داخلی در جریان انتخابات پیش‌رو. لذا به نظرم مذاکرات با یک نوسانی در آینده دنبال می‌شود و دو طرف نسبت به این مذاکرات پایبند خواهند شد.»
این کارشناس اقتصاد سیاسی خاطرنشان کرد: «نکته دیگری که وجود دارد این است که به دنبال هر جنگ فراگیری، باتوجه به شدت خسارات و قربانیانی که می‌گیرد، می‌توان یک شرایط باثباتی را در نظر گرفت. گمان می‌کنم بعد از یک مقطع زمانی نه چندان طولانی مدت، روندهای صلح‌سازی و ثبات‌سازی در خاورمیانه، چه ازسوی کشورهای منطقه و چه قدرت‌های خارج از منطقه که مدتی است پای چین و حتی روسیه را به منطقه باز کرده و آن‌ها به دنبال منافع اقتصادی پایداری هستند، پیش رویم و گروه‌های درگیر تمایل جدی‌تری به ثبات و صلح داشته باشند و این شرایط را دنبال کنند.»
سلطانی درباره تاثیر این حمله بر روند صادرات نفت ایران مطرح کرد: «به نظرم تاثیر منفی نخواهد داشت چراکه روند صادرات نفت ایران عمدتا به سمت کشورهای شرقی مثل چین و آسیای جنوب شرقی است. بنابراین این جنگ در حال حاضر تاثیر معنادار و مستقیمی روی صادرات نفت ایران ندارد.»
منبع: سایت دیده‌بان ایران
