اگر وزارتخانه تغییر رویه ندهد؛ حق‌التدریسی‌ها کلاس‌های غیرموظف را تعطیل می‌کنند
وحید میرشکار : مبالغی که طی چند روز گذشته به‌حساب فرهنگیان واریز شد قبل از آنکه باعث شادی معلمان شود، عاملی شد تا یک‌بار دیگر معلمان تفاوت و تبعیض را در بین کارمندان دولت حس کنند. طبق گفته مسئولان آموزش‌وپرورش پرداخت ها مربوط به سال تحصیلی ۹۹_۹۸ است یعنی اسفند ۹۸، فروردین، اردیبهشت و خرداد ۹۹ بوده است. جای تعجب دارد چرا آموزش‌وپرورش در چند سال اخیر در پرداخت حق‌الزحمه معلمان این‌چنین کوتاهی داشته است. در هیچ ارگان دولتی دیده نمی‌شود که اضافه‌کار کارمندان تقریباً با یک سال تأخیر پرداخت شود
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ موضوع حق‌الزحمه کلاس‌های غیرموظف (حق‌التدریس) فرهنگیان سال‌هاست به یکی از مباحث جنجالی بین معلمان و وزارت آموزش‌وپرورش و متعاقب آن دولت تبدیل‌شده است. بعد از واریز مبالغی تحت عنوان حق‌الزحمه ساعت‌های غیرموظف (حق‌التدریس معلمان) در اسفند ۹۸، فروردین، اردیبهشت و خرداد ۹۹ به‌حساب معلمان، موجی از ناراحتی و نارضایتی در بین فرهنگیان آغاز شد. آنگونه که معلمان می‌گویند، مبلغ واریزی برای آنها کمتر از میزان فعالیتشان است. با وجود آنکه وزارت آموزش‌وپرورش وعده داده که در روزهای آتی مابقی مبلغ حق‌الزحمه را واریز کند اما فعالان صنفی معلمان می‌گویند این تاخیر یک ساله ضمن اینکه نشان‌دهنده قصور آموزش‌وپرورش و اعمال تبعیض در پرداخت حق‌الزحمه کارکنان دولت است؛ این شائبه را تقویت می‌کند که این وزراتخانه هیچ برنامه و چارت مشخصی برای پرداخت به حق‌التدریسی‌ها ندارد.
در این رابطه از وحید میرشکار سخنگوی کانون صنفی معلمان ایران (تهران) پرسیدیم؛ حق‌التدریس فرهنگیان چیست و چرا مسئله‌ساز شده است؟
در آموزش‌وپرورش سه نوع معلم حق‌التدریس وجود دارد که آموزش‌وپرورش برای جبران کمبود معلم (در حدود ۲۰۰ هزارمعلم) یا سامان دادن به کلاس‌های بدون معلم (دریک هفته، چهار میلیون و هشت‌صد هزار ساعت کلاس بدون معلم) از آنها استفاده می‌کند. حق‌التدریس شاغلین آموزش‌وپرورش که معلمان شاغل برای ترمیم وضعیت معیشتی خود علاوه بر ۲۰ یا ۲۴ ساعت تدریس موظف، کلاس‌هایی مازاد بر موظف در مدارس دولتی برمی‌دارند که درواقع جز اضافه‌کار یک معلم شاغل محسوب می‌شود. معلم‌های حق‌التدریس دیگر، بازنشستگان آموزش‌وپرورش هستند. بازنشسته‌های آموزش‌وپرورش با فراخوان وزارت آموزش‌وپرورش در ابتدای سال تحصیلی در مدارس دولتی به تدریس می‌پردازند. دستمزد این پیشکسوتان عرصه آموزش به شکل حق‌التدریس در نظر گرفته می‌شود. نیروهای حق‌التدریس آزاد، گروه دیگر از معلم‌های حق‌التدریس هستند و در آموزش‌وپرورش صرفاً با حق‌الزحمه ساعات حق‌التدریس، گذران زندگی می‌کنند. اگر به این سه گروه حق‌التدریس نگاهی بیندازیم هر سه گروه برای بهبود شرایط معیشت خود و خانواده‌شان به همکاری با آموزش‌وپرورش می‌پردازند؛ یعنی درآمد حاصل از ساعت حق‌التدریس صرف مشکلات معیشتی زندگی معلم‌ها و بازنشستگان خواهد شد. وزارت آموزش‌وپرورش صرفاً به حل شدن مشکل کمبود معلم بسنده می‌کند و به تأمین نیازهای معیشتی معلمان حق‌التدریس کمتر توجه دارد. متأسفانه سال‌هاست آموزش‌وپرورش با اتخاذ روش‌هایی چون افزایش جمعیت کلاس‌ها، طرح معلم ۳۰ ساعته و واگذاری مدارس به بخش خصوصی ...برای جبران کسری بودجه خود، ساعت‌های حق‌التدریس را کم می‌کند.
- گفته‌شده حق‌التدریس سال تحصیلی ۹۸_۹۹ پرداخت‌شده است و وزیر آموزش و پروش هم از پرداخت مابقی حق‌التدریس‌ها طی چند روز آتی خبر داده است. دلیل خوشحال نشدن معلمان از این خبر وزیر چیست؟
بله مبالغی که طی چند روز گذشته به‌حساب فرهنگیان واریز شد قبل از آنکه باعث شادی معلمان شود، عاملی شد تا یک‌بار دیگر معلمان تفاوت و تبعیض را در بین کارمندان دولت حس کنند. طبق گفته مسئولان آموزش‌وپرورش پرداخت ها مربوط به سال تحصیلی ۹۹_۹۸ است یعنی اسفند ۹۸، فروردین، اردیبهشت و خرداد ۹۹ بوده است. جای تعجب دارد چرا آموزش‌وپرورش در چند سال اخیر در پرداخت حق‌الزحمه معلمان این‌چنین کوتاهی داشته است. در هیچ ارگان دولتی دیده نمی‌شود که اضافه‌کار کارمندان تقریباً با یک سال تأخیر پرداخت شود. این قصور در وهله اول بر عهده آموزش‌وپرورش و در وهله دوم بر عهده سازمان برنامه‌وبودجه کشور است. نکته جالب در پرداخت های اخیر، بی‌قاعده بودن آن‌هاست که این شائبه را تقویت می‌کند آموزش‌وپرورش برنامه و چارت مشخصی برای پرداخت حق‌التدریس‌ها ندارد. اگر مبلغ چهار ماه آخر سال تحصیلی گذشته را در قیاس با مبلغ حق‌التدریس بهمن ۹۸ کنار یکدیگر بگذاریم متوجه می‌شویم که مبلغ واریزی برای چهار ماه بسیار کم است. این تناقض آشکار نشان می‌دهد آموزش‌وپرورش نظم و قاعده سال‌های قبل را در پرداخت های حق‌التدریس برهم زده است.
در پرداخت حق‌التدریس‌های امسال ایرادات بسیاری می‌توان گرفت، به‌عنوان‌مثال مبلغ واریزی‌های دو همکار، باسابقه و مدرک یکسان در یک مدرسه تفاوت چشمگیری با یکدیگر دارد، درحالی‌که حق شغل و شاغل این دو همکار با یکدیگر برابر است. از این تناقضات بسیار است. مثال دیگر می‌زنم در روزهای گذشته برای یک همکار مبلغی در حدود ۸۰۰ هزار تومان به‌عنوان حق‌التدریس واریز شد که با فرمول محاسبه حق‌التدریس همخوانی نداشت بعد از مدتی مبلغ ۳۰ هزار تومان دیگر به‌حساب همان همکار واریز شد و گفته شد که تکمیلی واریز گذشته است. اینجا دو مسئله پیش می‌آید مبلغ دوم با مبلغ اول چه تناسبی دارد؟ نکته قابل تأسف و تأمل اینجاست که چرا این مبالغ در دو بازه‌ی زمانی و به شکل مبهم واریزشده است. نتیجه‌ای که می‌توان گرفت یک بی‌نظمی گسترده در آموزش‌وپرورش وجود دارد که هنوز نتوانسته مشکلات آموزش‌وپرورش را حل کند و مسئولان امر قبل از اینکه به فکر پرداخت حق‌التدریس‌ها باشند مصاحبه‌گرانی خوبی برای دیده شدن هستند. از دید ما معلم‌ها، این روش پرداخت ها توهین‌آمیز است. چرا وزارت دسترنج معلم را به شکل قطره‌چکانی و مرحله‌ای پرداخت می‌کنند؟ از طرفی با تناقض‌گویی‌های معاونت و وزیر وزارت آموزش‌وپرورش سردرگمی در بین معلم‌ها افزایش پیداکرده است. از وزارت آموزش‌وپرورش می‌خواهیم در این مورد شفاف‌سازی کند و حقوق معلمان را هر چه سریع‌تر بدون کم کاست بر طبق قوانین به آنها بدهد.
- الهیار ترکمن معاون وزیر آموزش و پرورش، طی مصاحبه با صداوسیما از پرداخت بر اساس میزان کارکرد معلمان صحبت کرده‌اند. میزان کارکرد معلمان چیست و از چه زمانی باب شده است؟
در بین معلمان و کارشناسان هم مشخص نیست که منظور آقای الهیار ترکمن چه بوده است. ایشان فتح الباب این موضوع بوده‌اند و امیدواریم روشنگری کافی در این زمینه داشته باشند و اگر قصوری شده است درصدد جبران آن برآیند. کارکرد معلم بر اساس آنچه به معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش مربوط می‌شود تدریس در کلاس درس طبق برنامه ارائه‌شده در ابتدای سال تحصیلی است. وظیفه معاونین و وزیر آموزش‌وپرورش اجرای قوانین مصوب است و باید به شکل شفاف و روشن گزارش داده شود. هنوز برای ما مبهم است که سازوکار سنجش میزان کارکرد معلمان ازنظر معاون وزیر چه بوده و با چه متر و معیارهایی میزان کارکرد معلمان را خط کش می‌زنند. معاون وزیر و وزیر نمی‌توانند قانون تصویب کنند. بارز است که در این مورد فرایندی غیرقانونی و سلیقه‌ای در حال وقوع است و در آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود. در ابتدای سال تحصیلی معلمان در مدارس کلاس‌هایی را به‌عنوان حق‌التدریس متقبل شده‌اند حال با صحبت‌های اخیر، عملاً وزارت آموزش‌وپرورش درصدد نقض تفاهم است. وزارت آموزش‌وپرورش موظف است ساعات موردنیاز حق‌التدریس که در ابتدای سال تحصیلی از سوی مدارس به ادارات، از ادارات به اداره کل‌ها و متعاقباً به وزارت آموزش‌وپرورش ارسال‌شده، تأمین بودجه کند. ساعت‌های درسی معلمان در همان ابتدای هرسال تحصیلی طی سازمان عملی و برنامه هفتگی مدارس مشخص می‌شود. حال اگر تغییری در تقویم آموزشی کشور یا در رویه پرداخت حق‌الزحمه ساعات غیرموظف شکل‌گرفته وزیر یا معاونان وزیر به‌طور شفاف و روشن‌بیان کنند. چه آنکه باید موردبررسی قرار بگیرد که آیا قانون جدید! (اگر وجود داشته باشد) عطف به ماسبق خواهد شد یا خیر. این شایسته نیست که حق‌الزحمه اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ را به بهانه‌های واهی چون تعطیلی معلمان و کرونا و میزان کارکرد ... پرداخت نکنند. می‌بینیم وزیر بر پرداخت حق‌الزحمه معلمانی که در مدارس غیرانتفاعی مشغول به کار هستند تأکید داشته است، اما اکنون‌که نوبت پرداخت حق‌التدریس معلمان از سوی وزارت می‌رسد رویه را تغییر می‌دهند. این نوع رفتارهای یک‌طرفه و غیرقانونی خشم معلمان را به همراه دارد. همه می‌دانیم معلمان با شروع بحران کرونا مباحث درسی و امر تدریس را با امکانات شخصی و صرف هزینه و وقت زیادتری نسبت به تدریس حضوری در آموزش مجازی پیشبردند، ولی امروز با بی‌مهری و بی‌قانونی از سوی وزارت آموزش‌وپرورش مواجه می‌شوند.
- وزیر آموزش‌وپرورش در مصاحبه‌ای که با صداوسیما داشته است بیان کرده اگر معلمی نسبت به پرداخت حق‌الزحمه ساعات غیرموظف خود اعتراضی دارد، به ادارات خود مراجعه کنند. آیا مراجعه به ادارات می‌تواند مشکلات کنونی را حل کند؟
قاعدتاً خیر. این مشکل برای همه‌ی معلمان حق‌التدریس است نه یک نفر و دو نفر خاص. مشکلی است که از سوی وزارت برای همه معلمانی که حق‌التدریس داشته‌اند پیش‌آمده است و تأکید می‌کنم مسبب آن‌هم وزارتخانه است. ادارات کل بودجه موردنیاز حق‌التدریس را از وزارت آموزش‌وپرورش دریافت می‌کنند و طبق داده‌هایی که به ما رسیده است مبلغ اختصاص داده‌شده برای پرداخت حق‌التدریس‌ها از مبلغ برآورد حق‌التدریس‌های ادارات در ابتدای سال تحصیلی کمتر است. این وزارت آموزش‌وپرورش است که روش و مقدار پرداخت حق‌الزحمه به معلمان را تغییر داده است. رجوع به ادارات قاعدتاً نمی‌تواند مشکل‌گشای حال حاضر معلمان باشد. وزارت آموزش‌وپرورش باید در روش پرداخت حق‌التدریس‌ها؛ جانب قانون، شأن معلم و آموزش کشور را رعایت کند که متأسفانه در این روزها به‌شدت خدشه‌دار شده است.
- بازخورد عملکرد وزارت آموزش‌وپرورش در بین معلمان و تشکل‌های صنفی چگونه است؟
در مقابل این بدعهدی وزارت آموزش‌وپرورش عکس‌العمل‌هایی شکل‌گرفته است و اگر وزارت بر همین رویه بماند و در جهت دلجویی از معلمان برنیاید افزایش شدت عکس‌العمل‌ها دور از ذهن نیست. شاهدیم که معلمان از روش در پیش‌گرفته وزارت راضی نیستند و با ایجاد کمپین‌های اعتراضی سعی دارند وزارت آموزش‌وپرورش را مجاب کنند تا حق‌وحقوق آنها را کامل پرداخت کند و اگر وزارت تغییر رویه ندهد، چه‌بسا معلمان کلاس‌های غیرموظف خود را تعطیل کنند که متأسفانه درروند آموزش بسیار ضربه زننده است و عواقب آن بر عهده وزارت آموزش‌وپرورش خواهد بود. با توجه به ماهیت تشکل‌های صنفی انتظار همراهی آنان با معلمان دور از ذهن نیست. امیدواریم در این شرایط که کرونا ضربه‌های جبران‌ناپذیری به آموزش کشور زده، وزارت آموزش‌وپرورش در عمل قدر همکاران فرهنگی را بیش‌ازپیش بداند و در تصمیم‌ها و روش‌های خود تجدیدنظر کند و از عملکردهایی که به آموزش کشور لطمه می‌زنند، جدا بپرهیزد.
چرا عزیز جان اضافه کار کارمندان میراث فرهنگی هم هنوز با یک سال تاخیر پرداخت نشده