مورد عجیب کروز/ از سرنوشت نامعلوم دریافت ارز دولتی تا گروگان گیری خط تولید ایران خودرو/ حمیدرضا صمدی کیست؟

به گزارش دیده بان ایران؛ آمریکا با دستور ترامپ، ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ از برجام خارج شد و ایران را وارد تلاطم ها و چالش های اقتصادی کرد که خود را در افزایش مهار نشدنی قیمت دلار نشان داد. ۱۱ ماه بعد در ۲۰ فروردین ۱۳۹۸، معاون اول رییس جمهور سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی را اعلام کرد که منجر به چالش ارزی  و مشکلات اقتصادی در کشور شد.

همتی رییس کل بانک مرکزی درباره میزان ارز ۴۲۰۰ تومانی داده شده در گفت‌وگوی ویژه خبری ۲۶ فروردین ۱۳۹۹ گفت: در سال 97 حدود 30 میلیارد دلار ارز بانکی تامین مالی شد که 19-20 میلیارد ارز(دلار) 4200 تومانی بود. به نظر ما 1.5 میلیارد دلار وارد کننده به تعهد خود عمل نکرده است که اسامی‌شان را به سازمان تعزیرات داده ایم و چند صد میلیون دلار به مساله کیفری رسیده و عاملان آن در زندان هستند.

بانک مرکزی تیر ۱۳۹۸ پیش فهرست دریافت‌کنندگان ارز نیمایی و دولتی را تا تیرماه ۹۸ به روز کرد. براساس گزارش ایرنا این فهرست نشان می‌دهد که حداقل ۲۰ شرکت بزرگ قطعه‌سازی از فروردین ۹۷ تا تیرماه ۹۸ ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده‌اند. در این میان بیشترین ارز متعلق به شرکت کروز بوده‌است.  شرکت کروز، بیش از ۹۸ میلیون دلار ارز در قالب ارزهای یوآن، وون و یوور دریافت کرده‌است.

یک قطعه‌ساز بزرگ، ایران‌خودرو را گروگان گرفت!

این تیتر گزارش ایسنا درباره «خواباندن خطوط تولید خودرو و باج‌خواهی از ایران‌خودرو» است. ایسنا نوشت: « اخیرا برای مدتی خطوط تولید گروه صنعتی ایران‌خودرو به دلیل توقف تامین قطعه از سوی یکی از این قطعه‌سازان بزرگ، متوقف شده است.

در این ماجرا مالک این شرکت قطعه‌سازی بزرگ با عدم تامین قطعه‌ای که در انحصار دارد، تمام خطوط تولید ایران‌خودرو را برای مدتی متوقف کرده است. او مالک شرکتی است که تامین‌ قطعات سیستم‌های سوخت‌رسانی خودرو را به طور انحصاری در اختیار دارد و در روزهای اخیر ضربه خود را از طریق عدم تامین قطعات سوخت‌رسانی به صنعت خودروی کشور وارد کرده است.

طبق اطلاعاتی که در اختیار ایسنا قرار گرفته، این فرد با همراهی فرزند و برادرزاده خود یکی از اصلی‌ترین سهامداران ایران‌خودرو نیز است. وی همچنان به دنبال به دست آوردن درصد بیشتری از سهام ایران‌خودرو برای استیلا بر بزرگترین شرکت خودروسازی ایران است.»

کروز پس از تصاحب سهام اکثریت 62.2 درصدی گروه بهمن در تابستان سال ۱۳۹۵، ۲۶.۹۲ درصد از سهام ایران‌خودرو را نیز به‌دست آورده و یکی از سهام داران سایپا است. اتفاقی که واکنش شورای رقابت را در پی داشت. خبرگزاری دانشجو در این باره نوشت: با توجه به خرید سهام ایران خودرو توسط صاحبان کروز یعنی دو خانواده علیپور و کشاورز در سال ۹۰، جمشید پژویان رئیس شورای رقابت نامه‌ای به مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار نوشت. بنا بر مصوبه شورای رقابت، به منظور جلوگیری از ایجاد تمرکز عمودی در بازار خودرو و در اجرای مواد ۴۶ و ۴۷ مورد ۶ بند ط. از ماده ۴۵ قانون مقرر می‌شود که بنگاه‌هایی که رابطه عمودی با شرکت‌های خودروساز دارند از قبیل: قطعه‌سازان و تشکل‌های آن‌ها مجاز به داشتن عضو در هیئت مدیره شرکت‌های فوق‌الذکر نمی‌باشند.

در نهایت اما سیاست خرید سهام خودروسازها توسط کروز این شرکت را به عنوان تامین کننده انحصاری قطعات تبدیل کرده تا آنجا که  حمید کشاورز، مالک کروز در  نشست خبری ۱۱ خرداد ۱۳۹۸ خود تاکید کرد: «در حال حاضر شرکت کروز تامین صددرصدی برخی قطعات خودرو را انجام می‌دهد و جور بقیه شرکت‌ها را نیز می‌کشد!»

روزنامه فرهیختگان در گزارشی به موضوع انحصار گروه پرداخت و نوشت: ایجاد انحصار در تولید و تامین قطعه زمانی قابل باورتر می‌شود که در تاریخ 25  فروردین سال 96 دقیقا زمانی که انبار دسته‌سیم شرکت کروز بر اثر آتش‌سوزی دچار خسارت شد، به جهت تک‌سورس (تک‌منبع) بودن تامین قطعه، خط تولید پراید در سایپای کاشان کاملا متوقف شد.

جالب این که فرهاد بهنیا عضو هیئت مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در مصاحبه ای که خرداد ۱۳۹۸ در خبرگزاری مهر منتشر شده، با اشاره به عامل اصلی نقص ۸۰ درصد خودروهای کف کارخانه های خودرو سازی فاش کرد: « قطعه سازی که بیشترین ارز دولتی را دریافت کرده، بالاترین کسری قطعات خودروهای ناقص نیز مربوط به وی است.»

محمد شه پری، عضو هیأت مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو نیز با تایید این موضوع افزود:« ۹۲ هزار دستگاه خودرو در ایران خودرو انباشت شده و بیشتر از ۸۰ هزار دستگاه خودروی ناقص نیز در سایپا موجود است. باید مشخص شود که کدام شرکت قطعه‌ساز بیشترین میزان ارز دولتی را دریافت کرده، بیشترین مطالبات را از خودروسازان گرفته و در عین حال، بیشترین سهم را در قطعات کسری خودروها دارد و این در حالی است که خودروهای موجود در کف ایران خودرو بیش از ۵ هزار میلیارد تومان ارزش دارند؛ ارزش خودروهای انباشت‌شده در سایپا نیز همین حدود است.»

صمدی نمونه ای از پیچیدگی های کروز

برای درک پیچیدگی عملیات کروز می توان به فعالیت های حمیدرضا صمدی اشاره کرد. به گزارش سایت نود اقتصادی بررسی لیست سهام‌داران شرکت خودروسازی ایران‌خودرو نکات قابل تاملی دارد، به طوریکه از ۱۱ سهام‌دار حقیقی و حقوقی این غول خودروسازی، ۵ سهام‌دار وابسته به شرکت کروز و حمیدرضا صمدی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کروز در شرکت بازرگانی سپهر ایرانیان کیش با ایران‌خودرویی‌ها شریک و در شرکت تدبیر سرمایه آراد نیز خود سهام‌دار است. حمیدرضا صمدی از اعضای سابق هیئت مدیره کروز و از شرکای کروز در ویسمن موتور و گروه بهمن، از طریق شرکت‌های سرمایه گذاری و توسعه راهبری راز (رایزکو)، آرسام پلاست راز و سهام‌داری حقیقی ۵/۱ درصد از کل سهام ایرانخودرو را در مالکیت خود دارد.

با یک جستجوی ساده در سامانه ثبت شرکت ها مشخص می شود آقای صمدی با کد ملی  ****045229 در 28 شرکت به عنوان رییس یا عضو هیات مدیره و دیگر سمت های رسمی فعالیت داشته است که کروز از جمله آن هاست.

حمیدرضا صمدی نمونه ای از فعالیت های تو در توی گروه کروز برای تصاحب سهام و تیک آور کردن خودروسازان است.

آغاز تحقیقات قضایی از کروز

بیش از یک سال از انتشار فهرست دریافت کنندگان ارز ۴۲۰۰ تومانی گذشته است،  بانک مرکزی  فهرست اسامی شرکت های دریافت کننده 1.5 میلیارد دلار برای واردات که به تعهد خود عمل نکرده اند را به مراجع قضایی داده که فرایند رسیدگی کیفری به آن ها آغاز شده و برخی از مجرمان مجازات خود را سپری می کنند. غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضائی در آخرین نشست خبری خود ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ درباره اتهامات شرکت کروز گفت: پرونده شرکت کروز در مرحله دادسرا است و در حال انجام تحقیقات دادسرایی است، منتظر تکمیل تحقیقات دادسرا هستیم.

از سخنان آقای سخنگو مشخص نشد رسیدگی قضایی به فعالیت های گروه کروز بابت ارز ۴۲۰۰ است یا مسایل دیگر اما روشن است، سوالات فراوانی پیش روی کروز قرار دارد: سرنوشت ۹۸ میلیون دلار دریافتی چه شده؟ موضوع توقف خطوط تولید ایران خودرو؟ خرید سهام خودروسازها و ایجاد انحصار و از بین بردن اصل رقابت و ... باید منتظر ماند و دید نتیجه تحقیقات قضایی از کروز به کجا می انجامد.

منبع: دیده بان ایران